Jusepe (José) de Ribera
Ilustracja
José de Ribera (mal. Giuseppe Macpherson)
Data i miejsce urodzenia

12 stycznia 1591
Xàtiva, Hiszpania

Data i miejsce śmierci

2 września 1652
Neapol, Włochy[1]

Narodowość

Hiszpan

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

barok

Jusepe (José) de Ribera (Lo Spagnoletto) – hiszpański malarz i grafik okresu baroku.

Życie i działalność

Był synem szewca; miał dwóch braci (Jeronima i Juana). Niewiele wiadomo o jego młodości spędzonej w Walencji. Naukę malarstwa rozpoczął w wieku 12-13 lat, prawdopodobnie u Francisca Ribalty, który posiadał renomowaną pracownię w Walencji. Ok. 1610 opuścił Hiszpanię i udał się do Włoch. Pewny jest jego pobyt w Parmie i Bolonii w 1611. W latach 1613-1616 zamieszkiwał w Rzymie.

W listopadzie 1616 przeniósł się do Neapolu. Wkrótce ożenił się z 15-letnią Cateriną Azzolino, córką malarza. Z tego związku urodziło się 5 dzieci: Antoine Simon, Marguerite, Ana, François Antoine i Marie Françoise. Jako nadworny malarz księcia Osuna miał zapewnione wysokie dochody. Swe obrazy sygnował ”Valenciano” lub ”Jusepe de Ribera lo spagnolo”. Z powodu niskiego wzrostu Włosi nazywali go Lo Spagnoletto (Hiszpanek). Odkąd w 1621 wicekrólem Neapolu został książę Alba, niebędący admiratorem jego twórczości, malarz otrzymywał niewiele zamówień. Braki finansowe nadrabiał specjalizując się w grawerstwie. Coraz bardziej pociągały go też rysunek i kompozycje graficzne (głównie akwaforta). W 1626 udał się do Rzymu, gdzie z rąk papieża Urbana VIII odebrał w bazylice św. Piotra Krzyż Orderu Rycerzy Chrystusowych. Został też przyjęty do Akademii św. Łukasza. Zyskiwał coraz większą sławę. Diego Velázquez, kilkakrotnie odwiedzający Neapol, nabył jego obrazy do pałacu w Escorialu. W 1637 opat kartuzji San Marino złożył u niego duże zamówienie na wystrój kościoła. Pracy tej poświęcił ostatnie lata życia. Od 1643 cierpiał na nadciśnienie powodujące częściowy paraliż.

Malował sceny religijne, mitologiczne i rodzajowe. Wzorował się na Caravaggiu, z którym spotkał się dwukrotnie. Studiował malarstwo Rafaela i Carraccich. Malował przede wszystkim starców o wychudzonych ciałach, świętych męczenników – ujętych w gwałtownych ruchach, o twarzach noszących znamiona przerażenia lub spokojnie oczekujących na męczeństwo. W późniejszym okresie twórczości – być może pod wpływem Domenichina, Guida Reniego i Rubensa – znacznie rozjaśnił paletę i zaczął stosować swobodniejsze pociągnięcia pędzla oraz bardziej złożone kompozycje.

Jego uczniami byli m.in. Salvator Rosa, Aniello Falcone, naśladowcą – Luca Giordano.

Wybrane dzieła

Galeria

Przypisy

  1. ↑ José de Ribera, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2012-11-02] (ang.).

Bibliografia

  • Lionel Dax: Jusepe de Ribera. Wrocław: Eaglemoss Polska, 2001, seria: Wielcy Malarze nr 153
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.