Święty
Jan Kanty
Jan z Kęt
Jan Wacięga
prezbiter
Ilustracja
Rzeźba przedstawiająca Jana Kantego w Krakowie
Data i miejsce urodzenia

24 czerwca 1390
Kęty

Data i miejsce śmierci

24 grudnia 1473
Kraków

Czczony przez

Kościół katolicki

Beatyfikacja

27 września 1680
przez Innocentego XI

Kanonizacja

16 lipca 1767
przez Klemensa XIII

Wspomnienie

20 października

Atrybuty

toga, biret, lilia

Patron

Polski i Litwy, archidiecezji krakowskiej, archidiecezji lubelskiej, diecezji bielsko-żywieckiej, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakowa, Kęt, profesorów, nauczycieli i studentów

Szczególne miejsca kultu

kościół św. Anny w Krakowie

Konfesja św. Jana Kantego w prawym ramieniu transeptu kościoła św. Anny w Krakowie
Witraż św. Jana Kantego we wrocławskiej archikatedrze

Jan Kanty również Jan z Kęt lub Jan Wacięga; (ur. 24 czerwca 1390 w Kętach, zm. 24 grudnia 1473 w Krakowie) – polski prezbiter rzymskokatolicki profesor Uniwersytetu Krakowskiego, święty Kościoła katolickiego.

Życiorys

Urodził się najprawdopodobniej 24 czerwca 1390 roku w Kętach[1]. W 1413 roku podjął studia z zakresu sztuk wyzwolonych na Akademii Krakowskiej i zdobył magisterium na przełomie 1417 i 1418 roku[2]. Między 1418 a 1421 roku przyjął święcenia kapłańskie w Kościele Matki Bożej Wniebowziętej w Tuchowie[2]. W 1421 roku został rektorem szkoły klasztornej bożogrobców w Miechowie, gdzie przebywał przez siedem lat i zajmował się przepisywaniem rękopisów[2]. W 1429 roku powrócił do wykładania na Akademii Krakowskiej, a pięć lat później został prepozytem Kolegium Większego[3]. W okresach 1432–1433 i 1437–1438 pełnił funkcję dziekana Wydziału Sztuk Wyzwolonych[3]. W 1429 roku podjął studia teologiczne, pod kierunkiem Benedykta Hessego, które ukończył dopiero w roku 1443[3]. W tym okresie wypełniał obowiązki kapłańskie, a także został kanonikiem w kościele św. Floriana i proboszczem parafii w Olkuszu, z czego jednak szybko zrezygnował[3]. Rok później uzyskał doktorat z teologii[3]. Jego uczniami byli między innymi: Mikołaj Ligatoris, Jan z Dąbrówki i Izajasz Boner[4]. Pomimo, że Jan musiał pisać także własne rozprawy naukowe, żadne z nich się nie zachowały[5]. Według tradycji katolickiej, miał on także odbyć pielgrzymki do Rzymu i Ziemi Świętej, jednak nie ma na to żadnych historycznych dowodów[5]. Zmarł 24 grudnia 1473 roku w Krakowie[6], a pochowany został w tamtejszym kościele św. Anny[5].

Był zwolennikiem koncyliaryzmu[7].

Kult

Jan Kanty został beatyfikowany 27 września 1680 roku przez Innocentego XI, a kanonizowany 16 lipca 1767 roku przez Klemensa XIII[6].

Dzień obchodów

Jego wspomnienie liturgiczne (w Polsce obowiązkowe) obchodzone jest 20 października[6].

Relikwie

Relikwie Jana Kantego spoczywają w barokowym grobowcu – konfesji w kościele św. Anny w Krakowie.

Ikonografia

W ikonografii bywa przedstawiany w todze, birecie, z lilią, a także ze studentem, którego okrywa profesorską togą[6].

Patronat

W 1737 roku został ogłoszony przez Klemensa XII patronem Polski i Litwy. Został także patronem Uniwersytetu Krakowskiego[8][9].

Jest patronem Kęt, Krakowa, archidiecezji krakowskiej, archidiecezji lubelskiej[10], diecezji bielsko-żywieckiej[11], profesorów, nauczycieli i studentów, szkół katolickich, „Caritasu” i Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie[12], tradycyjnego zgromadzenia Kanoników Regularnych Św. Jana Kantego (SJC)[13] oraz stowarzyszenia studenckiego Bratnia Pomoc Akademicka im. św. Jana z Kęt „Cantianum” w Krakowie.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Zawadzki 1991 ↓, s. 416.
  2. 1 2 3 Zawadzki 1991 ↓, s. 419.
  3. 1 2 3 4 5 Zawadzki 1991 ↓, s. 421.
  4. ↑ Zawadzki 1991 ↓, s. 422.
  5. 1 2 3 Zawadzki 1991 ↓, s. 423.
  6. 1 2 3 4 Święty Jan Kanty, prezbiter. Internetowa Liturgia Godzin. [dostęp 2023-12-03]. (pol.).
  7. ↑ koncyliaryzm, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-01-26].
  8. ↑ Święty Jan Kanty – patron Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uniwersytet Jagielloński. [dostęp 2023-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  9. ↑ Po prostu święty.... Fundacja Opoka. [dostęp 2023-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  10. ↑ Informacje podstawowe. Archidiecezja lubelska. [dostęp 2023-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  11. ↑ Patronowie. Diecezja bielsko-żywiecka. [dostęp 2023-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  12. ↑ Patron Kolegium – św. Jan Kanty. Papieskie Kolegium Polskie. [dostęp 2023-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  13. ↑ Kanonicy Regularni św. Jana Kantego SJC. sanctus.pl. [dostęp 2023-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.