James Boswell

Data i miejsce urodzenia	29 października 1740 Edynburg
Data i miejsce śmierci	19 maja 1795 Londyn
Narodowość	szkocka
Dziedzina sztuki	pamiętniki

James Boswell (ur. 29 października 1740 w Edynburgu, zm. 19 maja 1795 w Londynie) – pamiętnikarz szkocki.

Boswell urodził się w 1740 roku w Edynburgu w Szkocji. Był najstarszym synem sędziego Alexandra Boswella Lorda Auchinleck i Euphemii Erskine. James miał zostać prawnikiem jak jego ojciec, lecz dziś pamiętany jest jako autor wspaniałej biografii doktora Samuela Johnsona. Jego sposób narracji wycisnął swe piętno na kulturze i literaturze brytyjskiej, a także na języku angielskim. Szczera i dokładna narracja może dziś uzyskać określenie: boswellian.

Boswell jest znany z dzienników obrazujących w sposób nieafektowany i szczery przebieg jego dyskusji z przedstawicielami. Dzienniki te zostały odkryte dopiero w latach dwudziestych XX wieku. W wieku lat dziewiętnastu James został wysłany przez ojca do Glasgow, by studiować prawo. James nawrócił się tam (bez wiedzy ojca) na katolicyzm i zamierzał zostać mnichem. Ojciec, gdy się o tym dowiedział, nakazał mu wracać do domu. Boswell uciekł schronić się w Londynie. Zdołał się tam ukrywać jedynie trzy miesiące. Ojciec odnalazł go i wpisał go na listę studentów na uniwersytecie w Edynburgu, gdzie młodzieniec studiował przed podróżą do Glasgow. Ojciec kontrolował ściśle jego wydatki przysyłając mu 100 funtów rocznie. Gdy w lipcu 1762 Boswell zdał ustny egzamin prawniczy z niezłym wynikiem, ojciec podwyższył mu pensję do 200 funtów rocznie i pozwolił zostać w Londynie.

Rok 1763 minął Boswellowi pod znakiem londyńskich hulanek i pisania dziennika. w latach 1764-1766 podróżował po Europie. Studiował w Utrechcie prawo i odwiedził Francję, gdzie poznał Woltera i Rousseau jako katolik odbył też pielgrzymkę do Rzymu, pojechał także na Korsykę, gdzie poznał słynnego buntownika przeciw władzy Genui i Francuzów Pasquale Paoliego, którego podziwiał już wcześniej.

W 1766 roku w towarzystwie byłej kochanki Rousseau wrócił do Londynu i został prawnikiem w Edynburgu (tam odbył się ostateczny egzamin). Praktykował w zawodzie przez ponad dziesięć lat. Każdego roku spędzał około miesiąca z Samuelem Johnsonem, z którym żył w serdecznej przyjaźni, mimo że Johnson całe życie nie znosił Szkotów. Zrobił wyjątek dla Boswella. W późnych latach siedemdziesiątych Boswell zaczął popadać w alkoholizm. Po śmierci Johnsona w 1784 roku Boswell osiedlił się w Londynie. W 1791 opublikował swe największe dzieło – jeden z pomników literatury brytyjskiej The Life of Samuel Johnson, w którym opisał życie przyjaciela – jednego z najtęższych umysłów XVIII-wiecznego Londynu.

Ich przyjaźń przetrwała lata, mimo że jeden z nich był Anglikiem, a drugi Szkotem. W przeciwieństwie do Johnsona – Wiga, Boswell był Torysem, a po śmierci celem ataków Macaulaya, wczesnodziewiętnastowiecznego historyka o poglądach wigowskich.

Dzieła

• Dorando, a Spanish Tale (1767, anonimowo)
• An Account of Corsica (1768)
  

  Mapa z Account of Corsica, 1768
• The Hypochondriack (1777-1783, seria esejów w „London Magazine”)
• Journal of a Tour to the Hebrides (1785)
• The Life of Samuel Johnson (1791)

Opublikowane dzienniki

• Boswell’s London Journal, 1762-1763
• Boswell in Holland, 1763-1764, including his correspondence with Belle de Zuylen (ZeÌlide)
• Boswell on the Grand Tour: Germany and Switzerland, 1764
• Boswell on the Grand Tour: Italy, Corsica, and France, 1765-1766
• Boswell in Search of a Wife, 1766-1769
• Boswell for the Defence, 1769-1774
• Boswell: the Ominous Years, 1774-1776
• Boswell in Extremes, 1776-1778
• Boswell: Laird of Auchinleck 1778-1782
• Boswell, the Applause of the Jury, 1782-1785
• Boswell, the English Experiment, 1785-1789
• Boswell: The Great Biographer, 1789-1795

Linki zewnętrzne

• Ludzie ważni w życiu Boswella