Bundesliga
Fußball-Bundesliga
Ilustracja
Logo Bundesligi
2023/2024
Państwo

 Niemcy

Oficjalny skrót

BL

Dyscyplina

piłka nożna

Organizator rozgrywek

DFB i Deutsche Fussball-Liga (DFL)

Data założenia

30 lipca 1962

Założyciel

DFB

Prezes

Reinhard Rauball

Partner TV

Sky Deutschland

Sponsor tytularny

Sky, Adidas, Krombacher, Grundig

Rozgrywki
Liczba drużyn

18

Zwycięzca

Mistrz Niemiec

Niższy poziom ligowy

2. Fußball-Bundesliga

Puchary

DFB-Pokal
DFL-Supercup

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

1. FC Köln (1963/1964)

Obecny zwycięzca

Bayer 04 Leverkusen (2023/2024)

Najwięcej zwycięstw

Bayern Monachium (32)

Strona internetowa

Bundesliga (niem. Fußball-Bundesliga) – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Niemczech, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy), utworzona w 1962 r. i zarządzana przez Niemiecki Związek Piłki Nożnej (DFB) i Deutsche Fussball-Liga (DFL). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) i przeznaczone są dla 18 najlepszych krajowych klubów piłkarskich. Jej triumfator zostaje mistrzem Niemiec, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do 2. Bundesligi (II ligi niemieckiej).

Najwięcej mistrzostw Bundesligi ma Bayern Monachium, który wygrywał ją 32-krotnie. Wielokrotni mistrzowie Bundesligi mają odznaczenia na strojach piłkarskich w postaci gwiazdek[1][2]. Obecnie gwiazdki ma 6 zespołów: 5 gwiazdek – Bayern Monachium, 2 gwiazdki – Borussia Mönchengladbach, Borussia Dortmund, 1 gwiazdka – Hamburger SV, Werder Brema, VfB Stuttgart.


Struktura organizacyjna

Władze rozgrywek

DFL (stowarzyszenie niemieckich zawodowych klubów piłkarskich) Deutsche Fußball Liga GmbH zajmuje się organizacją i marketingiem zawodowej piłki nożnej w Niemczech[3].

DFL zajmuje się organizacją gier, jest odpowiedzialny za wszystkie 624 spotkania (312 w Bundeslidze i drugie tyle w 2. Bundeslidze) oraz mecze barażowe[3].

Podstawową działalnością DFL są licencje. DFL obejmuje licencjonowanie 36 profesjonalnych klubów Bundesligi i 2. Bundesligi. System licencjonowania jest uważany za jeden z najbardziej rygorystycznych w Europie, dlatego w dotychczasowej historii Bundesligi jeszcze żaden klub w trakcie trwania sezonu nie ogłosił niewypłacalności[3].

Historia

W 1932 Felix Linnemann prezydent niemieckiej federacji piłkarskiej – DFB, zaproponował start Reichsligi. Miałaby ona zrzeszać 16 najlepszych klubów w Rzeszy. Szefowie lig związkowych (Gau–lig) odrzucili tę propozycję, która obniżała rangę ich rozgrywek. Gau przed wojną był odpowiednikiem dzisiejszego landu. Po wojnie w NRD wystartowały pierwsze rozgrywki ligowe w Niemczech. DDR-Oberliga zainaugurowała rozgrywki w sezonie 1949/50. Dopiero wiele lat później udało się stworzyć rozgrywki ligowe w zachodnich Niemczech.

Bundesliga została założona przez niemiecki związek piłki nożnej – DFB w dniu 28 lipca 1962 w Dortmundzie. Rozgrywki zainaugurowano w sezonie 1963/64[4], wcześniej mistrzów Niemiec wyłaniano w rozgrywkach międzyregionalnych (do 1951 systemem pucharowym, od 1951 do 1963 w dwóch grupach i finale: Oberligi)[5][6][7][8].

Licencje

Każda drużyna musi posiadać licencję. W przeciwnym razie będzie zdegradowana do amatorskich rozgrywek. Najwyższy ich poziom w Niemczech to Regionalligi, czyli 4 liga. Aby otrzymać licencję klub musi udokumentować stabilność finansową, oraz spełnić wymogi organizacyjne i infrastrukturowe (głównie stadiony). Żaden klub nie spełniający tych wymogów nie gra powyżej 4 ligi. Jednym z wymogów jest, by wydatki na pensje zawodników nie przekraczały określonych kwot.

Prawa do transmisji meczów Bundesligi w Niemczech ma telewizja Sky Deutschland (dawniej pod nazwą Premiere). W Polsce Bundesligę można oglądać na platformie Viaplay[9]. Transmisje Ligi Niemieckiej w Polsce można również oglądać na stronach internetowych bukmacherów m.in. Fortuna, Betclic, LV BET i Superbet[10].[11]

Pierwsze kluby Bundesligi

System rozgrywek

Obecny format ligi zakładający brak podziału na grupy obowiązuje od sezonu 1963/64.

Rozgrywki składają się z 34 kolejek spotkań rozgrywanych pomiędzy drużynami systemem kołowym. Każda para drużyn rozgrywa ze sobą dwa mecze – jeden w roli gospodarza, drugi jako goście. Od sezonu 1964/65 w lidze występuje 18 zespołów. W przeszłości liczba ta wynosiła 16. Drużyna zwycięska za wygrany mecz otrzymuje 3 punkty (do sezonu 1994/95 2 punkty), 1 za remis oraz 0 za porażkę.

Zajęcie pierwszego miejsca po ostatniej kolejce spotkań oznacza zdobycie tytułu Mistrzów Niemiec w piłce nożnej. Mistrz Niemiec, podobnie jak drużyna z drugiego i trzeciego miejsca zdobywa prawo gry w Lidze Mistrzów UEFA. Czwarta drużyna zdobywa prawo uczestniczenia w fazie Play-off Ligi Mistrzów. Piąta oraz szósta drużyna zdobywają możliwość gry w Lidze Europy UEFA. Również zwycięzca Pucharu Niemiec startuje w fazie grupowej Lidze Europy lub, w przypadku, w którym zdobywca krajowego pucharu zajmie miejsce w pierwszej czwórce – możliwość gry w eliminacjach do Ligi Europy otrzymuje również siódma drużyna klasyfikacji końcowej. Zajęcie 2 ostatnich miejsc wiąże się ze spadkiem drużyn do 2. Bundesligi, która od 1974 roku tworzy drugi najwyższy poziom rozgrywkowy w Niemczech. Trzeci zespół od końca, po zakończeniu rozgrywek rozgrywa mecze barażowe z trzecim zespołem 2. Bundesligi o pozostanie w lidze[1].

W przypadku zdobycia tej samej liczby punktów, klasyfikacja końcowa ustalana jest w oparciu o wynik dwumeczu pomiędzy drużynami, w następnej kolejności w przypadku remisu – różnicą bramek w pojedynku bezpośrednim, następnie ogólnym bilansem bramkowym osiągniętym w sezonie, większą liczbą bramek zdobytych oraz w ostateczności losowaniem.

Statystyki

Rozegrane mecze

Miejsce Zawodnik Kluby Liczba meczów Lata gry
1 NiemcyKarl-Heinz Körbel Eintracht Frankfurt 602 1972-1991
2 NiemcyManfred Kaltz Hamburger SV 581 1971-1991
3 NiemcyOliver Kahn Karlsruher SC; Bayern Monachium 557 1987-2008
4 NiemcyKlaus Fichtel FC Schalke 04; Werder Brema 552 1965-1988
5 NiemcyMiroslav Votava Borussia Dortmund; Werder Brema 546 1976-1996
6 NiemcyKlaus Fischer TSV 1860 Monachium; FC Schalke 04;

1. FC Köln; VfL Bochum

 535 1968-1988
7 NiemcyEike Immel Borussia Dortmund; VfB Stuttgart 534 1978-1995
8 NiemcyWilli Neuberger Borussia Dortmund; Werder Brema;

Wuppertaler SV; Eintracht Frankfurt

 520 1966-1983
9 NiemcyMichael Lameck VfL Bochum 518 1972-1988
10 NiemcyUli Stein Arminia Bielefeld; Hamburger SV;

Eintracht Frankfurt

 512 1978-1997

Strzelone bramki

Miejsce Zawodnik Gole Klub/y Lata gry
1 NiemcyGerd Müller 365 Bayern Monachium 1965-1979
2 PolskaRobert Lewandowski 312 Borussia Dortmund; Bayern Monachium 2010-2022
3 NiemcyKlaus Fischer 268 TSV 1860 Monachium; FC Schalke 04;

1. FC Köln; VfL Bochum

 1968-1988
4 NiemcyJupp Heynckes 220 Borussia Mönchengladbach; Hannover 96 1965-1978
5 NiemcyManfred Burgsmüller 213 Rot-Weiss Essen; Borussia Dortmund;

1. FC Nürnberg; Werder Brema

 1969-1990
6 PeruClaudio Pizarro 197 Werder Brema; Bayern Monachium;

1. FC Köln

 1999-2020
7 NiemcyUlf Kirsten 181 Bayer 04 Leverkusen 1990-2003
8 NiemcyStefan Kuntz 179 VfL Bochum; KFC Uerdingen 05;

1. FC Kaiserslautern; Arminia Bielefeld

 1983-1999
9 NiemcyDieter Müller 177 Kickers Offenbach; 1. FC Köln;

VfB Stuttgart; 1. FC Saarbrücken

 1973-1986
NiemcyKlaus Allofs Fortuna Düsseldorf; 1. FC Köln;

Werder Brema

 1975-1993

Najszybsi piłkarze

(Pomiary od sezonu 2019/20)

Miejsce Zawodnik Prędkość (km/h) Klub Sezon
1. HolandiaJeremiah St. Juste 36.63 1. FSV Mainz 05 2021/22
2. FrancjaMoussa Diaby 36.52 Bayer 04 Leverkusen 2022/23
3. KanadaAlphonso Davies 36.51 Bayern Monachium 2019/20
4. MarokoAchraf Hakimi 36.49 Borussia Dortmund 2019/20
5. SurinamSheraldo Becker 36.39 1. FC Union Berlin 2021/22
6. JamajkaLeon Bailey 36.35 Bayer 04 Leverkusen 2019/20
7. NiemcyKevin Schade 36.30 SC Freiburg 2021/22
8. NorwegiaErling Haaland 36.30 Borussia Dortmund 2021/22
9. FrancjaBryan Lasme 36.08 Arminia Bielefeld 2021/22
10. HolandiaJeremie Frimpong 36.07 Bayer 04 Leverkusen 2021/22

Źródło: https://www.bundesliga.com/en/bundesliga/stats/players/2022-2023

Skład ligi w sezonie 2022/23

Uczestnicy poprzedniej edycji
BMU Bayern Monachium złotoMonachium 1
DOR Borussia DortmundDortmund 2
LEV Bayer LeverkusenLeverkusen 3
RBL RB Lipsk złotoLipsk 4
UNB Union BerlinBerlin 5
FRG SC FreiburgFryburg Bryzgowijski 6
KÖL 1. FC KölnKolonia 7
MAI 1. FSV Mainz 05Moguncja 8
HOF TSG HoffenheimSinsheim 9
MGL Borussia MönchengladbachMönchengladbach 10
FRA Eintracht FrankfurtFrankfurt nad Menem 11
WOL VfL WolfsburgWolfsburg 12
BOC VfL BochumBochum 13
AUG FC AugsburgAugsburg 14
STU VfB StuttgartStuttgart 15
po barażach
HER Hertha BSCBerlin 16
 Spadek z Bundesligi 2021/22
BIE Arminia BielefeldBielefeld 17
GRE SpVgg Greuther FürthFürth 18
 Awans z 2. Bundesligi 2021/22
S04 FC Schalke 04Gelsenkirchen 1
WER Werder BremaBrema 2

Oznaczenia:

  • kolumna pierwsza – skróty nazw drużyn,
  • kolumna trzecia – siedziba klubu,
  • kolumna czwarta – miejsce zajęte w poprzednim sezonie.

Lista sezonów

Medaliści Bundesligi

Sezon Mistrz Wicemistrz III miejsce
1963/64 1. FC Köln MSV Duisburg Eintracht Frankfurt
1964/65 Werder Brema 1. FC Köln Borussia Dortmund
1965/66 TSV 1860 Monachium Borussia Dortmund Bayern Monachium
1966/67Eintracht Brunszwik TSV 1860 Monachium Borussia Dortmund
1967/68 1. FC Nürnberg Werder Brema Borussia Mönchengladbach
1968/69 Bayern MonachiumAlemannia Akwizgran Borussia Mönchengladbach
1969/70 Borussia Mönchengladbach Bayern Monachium Hertha Berlin
1970/71 Borussia Mönchengladbach Bayern Monachium Hertha Berlin
1971/72 Bayern Monachium Schalke 04 Gelsenkirchen Borussia Mönchengladbach
1972/73 Bayern Monachium 1. FC Köln Fortuna Düsseldorf
1973/74 Bayern Monachium Borussia Mönchengladbach Fortuna Düsseldorf
1974/75 Borussia Mönchengladbach Hertha Berlin Eintracht Frankfurt
1975/76 Borussia Mönchengladbach Hamburger SV Bayern Monachium
1976/77 Borussia Mönchengladbach Schalke 04 GelsenkirchenEintracht Brunszwik
1977/781. FC Köln Borussia Mönchengladbach Hertha Berlin
1978/79 Hamburger SV VfB Stuttgart 1. FC Kaiserslautern
1979/80 Bayern Monachium Hamburger SV 1. FC Kaiserslautern
1980/81 Bayern Monachium Hamburger SV VfB Stuttgart
1981/82 Hamburger SV1. FC Köln Bayern Monachium
1982/83 Hamburger SV Werder Brema VfB Stuttgart
1983/84 VfB Stuttgart Hamburger SV Borussia Mönchengladbach
1984/85 Bayern Monachium Werder Brema1. FC Köln
1985/86 Bayern Monachium Werder Brema KFC Uerdingen 05
1986/87 Bayern Monachium Hamburger SV Borussia Mönchengladbach
1987/88 Werder Brema Bayern Monachium1. FC Köln
1988/89 Bayern Monachium 1. FC Köln Werder Brema
1989/90 Bayern Monachium1. FC KölnEintracht Frankfurt
1990/91 1. FC Kaiserslautern Bayern Monachium Werder Brema
1991/92 VfB Stuttgart Borussia DortmundEintracht Frankfurt
1992/93 Werder Brema Bayern MonachiumEintracht Frankfurt
1993/94 Bayern Monachium 1. FC Kaiserslautern Bayer 04 Leverkusen
1994/95 Borussia Dortmund Werder BremaSC Freiburg
1995/96 Borussia Dortmund Bayern Monachium Schalke 04 Gelsenkirchen
1996/97 Bayern MonachiumBayer 04 Leverkusen Borussia Dortmund
1997/98 1. FC Kaiserslautern Bayern MonachiumBayer 04 Leverkusen
1998/99 Bayern MonachiumBayer 04 Leverkusen Hertha Berlin
1999/00 Bayern MonachiumBayer 04 Leverkusen Hamburger SV
2000/01 Bayern Monachium Schalke 04 Gelsenkirchen Borussia Dortmund
2001/02 Borussia Dortmund Bayer 04 Leverkusen Bayern Monachium
2002/03 Bayern Monachium VfB Stuttgart Borussia Dortmund
2003/04 Werder Brema Bayern MonachiumBayer 04 Leverkusen
2004/05 Bayern Monachium Schalke 04 Gelsenkirchen Werder Brema
2005/06 Bayern Monachium Werder Brema Hamburger SV
2006/07 VfB Stuttgart Schalke 04 Gelsenkirchen Werder Brema
2007/08 Bayern Monachium Werder Brema Schalke 04 Gelsenkirchen
2008/09 VfL Wolfsburg Bayern Monachium VfB Stuttgart
2009/10 Bayern Monachium Schalke 04 Gelsenkirchen Werder Brema
2010/11 Borussia DortmundBayer 04 Leverkusen Bayern Monachium
2011/12 Borussia Dortmund Bayern Monachium Schalke 04 Gelsenkirchen
2012/13 Bayern Monachium Borussia DortmundBayer 04 Leverkusen
2013/14 Bayern Monachium Borussia Dortmund Schalke 04 Gelsenkirchen
2014/15 Bayern Monachium VfL Wolfsburg Borussia Mönchengladbach
2015/16 Bayern Monachium Borussia DortmundBayer 04 Leverkusen
2016/17 Bayern MonachiumRB Lipsk Borussia Dortmund
2017/18 Bayern Monachium Schalke 04 Gelsenkirchen TSG 1899 Hoffenheim
2018/19 Bayern Monachium Borussia DortmundRB Lipsk
2019/20 Bayern Monachium Borussia DortmundRB Lipsk
2020/21 Bayern Monachium RB Lipsk Borussia Dortmund
2021/22 Bayern Monachium Borussia DortmundBayer 04 Leverkusen
2022/23 Bayern Monachium Borussia Dortmund RB Lipsk
2023/24 Bayer 04 Leverkusen

Statystyka

Tabela medalowa (od sezonu 1963/1964)

Mistrzostwo Niemiec zostało do tej pory zdobyte przez 26 różnych drużyn. 13 z nich zostało mistrzami od założenia Bundesligi od sezonu 1963/1964.

Stan na 14 kwietnia 2024.

Lp. Drużyna Miejsca na podium
1. Bayern Monachium 32 10 5
2. Borussia Dortmund 5 9 7
3. Borussia Mönchengladbach 5 2 6
4. Werder Brema 4 7 5
5. Hamburger SV 3 5 2
6. VfB Stuttgart 3 2 3
7. 1. FC Köln 2 5 2
8. 1. FC Kaiserslautern 2 1 2
9. Bayer 04 Leverkusen 1 5 6
10. TSV 1860 Monachium 1 1 0
VfL Wolfsburg 1 1 0
12. Eintracht Brunszwik 1 0 1
13. 1. FC Nürnberg 1 0 0
14. Schalke 04 Gelsenkirchen 0 7 4
15. RB Lipsk 0 2 3
16. Hertha Berlin 0 1 4
17. Alemannia Akwizgran 0 1 0
MSV Duisburg 0 1 0
19. Eintracht Frankfurt 0 0 5
20. Fortuna Düsseldorf 0 0 2
21. KFC Uerdingen 05 0 0 1
SC Freiburg 0 0 1
TSG 1899 Hoffenheim 0 0 1

Bilanse klubów

Licząc od początku historii rozgrywek do 2012 roku występy w Bundeslidze zaliczyło 52 kluby. SC Paderborn 07, który awansował do sezonu 2014/2015, jest 53. klubem w najwyższej niemieckiej klasie rozgrywkowej. W sezonie 2015/16 debiutantem było FC Ingolstadt 04[12], natomiast w sezonie 2016/17 RB Lipsk[13]. 27 maja 2019 do Bundesligi awansował 1. FC Union Berlin jako 56. klub w historii[14]. W 34. kolejce 2. Bundesligi w sezonie 2022/2023 awans do Bundesligi po raz pierwszy w historii wywalczył 1. FC Heidenheim, który został 57. klubem, który występował na najwyższym szczeblu rozgrywkowym[15]. 58. klubem został Holstein Kiel, który awansował po 33. kolejce sezonu 2023/2024[16].

Do końca sezonu 2017/2018 jedynym klubem, który grał we wszystkich 55 edycjach Bundesligi, był Hamburger SV (następne są Werder Brema i Bayern Monachium – po 54, dalej VfB Stuttgart – 52, Borussia Dortmund – 51, oraz Borussia Monchengladbach i Schalke 04 – po 50 sezonów).

Prawa telewizyjne w Polsce

Prawa telewizyjne do Bundesligi w Polsce od sezonu 2021/2022 do 2028/2029 posiada platforma Viaplay[10].

Lata

 Stacja telewizyjna Źródło
1995 – 1997 FilmNet
1997 – 2000
2017 – 2021		 Canal+ [17]
2000 – 2006 Polsat Sport
2006 – 2009 Sport Klub [18]
2009 – 2017 Eurosport 2 [19]
2017 – 2021 Eleven Sports [20]
2021 – 2029 Viaplay [21][22]

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 Fragen zur liga. www.bundesliga.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-29)]. (niem.).
  2. ↑ Bundesliga – piłkarska liga naszych zachodnich sąsiadów. opiłcenożnej.pl. [dostęp 2016-01-05]. (pol.).
  3. 1 2 3 Die Organisation des Profifußballs. bundesliga.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-06)]. (niem.).
  4. ↑ Germany 1963/64 – RSSSF
  5. ↑ 50BL: Założenie Bundesligi. miedzy-slupkami.blogspot.com. [dostęp 2013-06-24]. (pol.).
  6. ↑ Zjednoczenie, czyli jak powstała Bundesliga. rfbl.pl. [dostęp 2016-06-03]. (pol.).
  7. ↑ 50BL: Przed Bundesligą. igol.pl. [dostęp 2013-06-11]. (pol.).
  8. ↑ FJW: Ojcowie niemieckiej piłki. igol.pl. [dostęp 2013-06-03]. (pol.).
  9. ↑ Bundesliga w platformie Viaplay do 2029 roku | Futbol w TV – SATKurier.pl, „SATKurier.pl” [dostęp 2021-08-25] (pol.).
  10. 1 2 Bundesliga mecze na żywo i transmisje online za darmo • Gdzie oglądać? [online], Piłkarski Świat.com [dostęp 2022-01-20] (pol.).
  11. ↑ Estadion.pl [online], estadion.pl [dostęp 2023-02-15].
  12. ↑ Telewizja Polska S.A, 2.Bundesliga: awans Ingolstadt, gole Polaków [online], sport.tvp.pl, 17 maja 2015 [dostęp 2022-12-12] (pol.).
  13. ↑ Wirtualna Polska Media, Czy RB Lipsk szybko zawojuje Bundesligi? Bogaty beniaminek stawia na młode talenty [online], sportowefakty.wp.pl, 30 lipca 2016 [dostęp 2022-12-12] (pol.).
  14. ↑ 0:0 gegen den VfB Stuttgart: Union Berlin steigt in die Bundesliga auf. bundesliga.com, 2019-05-27. [dostęp 2019-05-28]. (niem.).
  15. ↑ Heidenheim pierwszy raz w historii zagra w Bundeslidze [online], www.eurosport.com [dostęp 2023-07-22].
  16. ↑ Damian Popilowski, Oficjalnie: Holstein Kiel awansowało do Bundesligi pierwszy raz w historii! [online], weszlo.com, 11 maja 2024 [dostęp 2024-05-12] (pol.).
  17. ↑ Wybrane mecze Bundesligi w kanałach nc+. satkurier.pl, 2017-10-12. (pol.).
  18. ↑ Sport bez granic. dziennikpolski24.pl, 2006-12-14. (pol.).
  19. ↑ Bundesliga nadal w Eurosporcie. satkurier.pl, 2013-12-04. (pol.).
  20. ↑ Eleven Sports z prawami do Bundesligi. satkurier.pl, 2017-02-19. (pol.).
  21. ↑ NENT Group nabył prawa do transmisji Bundesligi w Polsce. satkurier.pl, 2020-11-10. (pol.).
  22. ↑ Bundesliga w platformie Viaplay do 2029 roku. satkurier.pl, 2021-04-27. (pol.).

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.