Przęstka pospolita
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

babkowate

Rodzaj

przęstka

Gatunek

przęstka pospolita

Nazwa systematyczna
Hippuris vulgaris L.
Sp. pl. 1:4. 1753[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Przęstka pospolita[5] (Hippuris vulgaris L.) – gatunek rośliny wodnej należący do rodziny babkowatych (Plantaginaceae).

Rozmieszczenie geograficzne

Zasięg obejmuje strefę klimatu umiarkowanego na całym świecie[6]. W Polsce występuje głównie w rozproszeniu na niżu. W Karpatach znane było tylko jedno stanowisko w stawach hodowlanych w Dołach Jasielsko-Sanockich, ale obecnie już tam nie występuje[7].

Morfologia

Łodyga
Wzniesiona, sztywna, pojedyncza lub górą rozgałęziona[7]. U formy lądowej osiąga wysokość do 30 cm, u formy podwodnej długość do 2 m[8].
Liście
Równowąskie, wyrastające po 8–12 w okółkach[9]
Kwiaty
Siedzące w kątach liści, drobne, zielone[9].

Biologia i ekologia

Rozwój
Bylina. Występuje w formie podwodnej, częściowo zanurzonej i lądowej. Kwitnie w lipcu i sierpniu. Dojrzałe owoce opadają na muliste dno zbiorników wodnych i pogrążają się w mule. Rozprzestrzeniane są przez prądy wodne i ptaki (hydrochoria i ornitochoria). Rozmnaża się także wegetatywnie przez rozłogi i pączki przetrwalnikowe. Zimuje w postaci pączków przetrwalnikowych. U formy podwodnej zimują całe pędy[8].
Siedlisko
Hydrofit występujący zarówno w wodach stojących, jak i płynących. Preferuje wody o dużej zawartości jonów wapnia. Zasiedla głównie muliste stawy, płytkie, niewielkie jeziora, starorzecza, czasami jednak także wilgotne gleby na lądzie. Forma podwodna czasami tworzy jednogatunkowe łany zajmujące znaczne powierzchnie, czasami wchodzi w skład wielogatunkowych zespołów roślin. Forma częściowo zanurzona wraz z innymi roślinami występuje w szuwarach na płytkich wodach. Forma lądowa ma znaczny udział w zasiedlaniu pomokłych łąk, ale tylko w stadium początkowym, gdy teren jeszcze częściowo zalany jest wodą, potem ustępuje innym gatunkom roślin[8].
Fitosocjologia
Gatunek charakterystyczny szuwarowego zespołu Hippuridetum vulgaris[10] (forma lądowa).
Genetyka
Liczba chromosomów 2n = 32[7].

Ochrona

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[11] w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia: V).

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-29] (ang.).
  3. ↑ The Plant List. [dostęp 2017-03-01].
  4. ↑ Hippuris vulgaris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  6. ↑ Hippuris vulgaris. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-09-28]. (ang.).
  7. 1 2 3 Oklejewicz K. 2008. Przęstka pospolita. s. 261-262. W: Czerwona Księga Karpat Polskich, Kraków 2008. ISBN 978-83-89648-71-6
  8. 1 2 3 Zbigniew Podbielkowski, Henryk Tomaszewicz: Zarys hydrobotaniki. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1979. ISBN 83-01-00566-1.
  9. 1 2 Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  10. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  11. ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.