Hamulec szynowy - obok hamulca elektrodynamicznego jeden z mechanizmów umożliwiających zatrzymanie tramwaju. Są również montowane w wagonach kolejowych.
Opis
Hamulec szynowy składa się z metalowych płoz i cewek umieszczonych między kołami w wózkach tramwaju. Uruchomienie hamulca szynowego np. w polskim wozie Konstal 105N następuje poprzez wciśnięcie przez motorniczego pedału hamulca do drugiej jego głębokości (wciśnięcie lekkie uruchamia hamowanie elektrodynamiczne) lub poprzez puszczenie pedału czuwaka. W wozach z ręcznym nastawnikiem jazdy, uruchomienie hamulca szynowego następuje zazwyczaj przy ustawieniu nastawnika na pozycję maksymalnego hamowania lub puszczeniu pedału/przycisku czuwaka, a także po użyciu hamulca bezpieczeństwa (jeżeli jest). Przepływający przez cewki prąd elektryczny powoduje przyciąganie płozy na zasadzie oddziaływania elektromagnetycznego do szyny, a tym samym wytracenie prędkości tramwaju na skutek powstającego tarcia pomiędzy płozą a powierzchnią toczną szyny. Użyciu hamulców szynowych w większości tramwajów towarzyszy dźwięk dzwonka zewnętrznego bądź wewnętrznie dźwięk sygnału alarmowego.