Gemilas Chesed (z hebr. Pożyczka miłosierdzia) – społeczna żydowska niskoprocentowa lub bezprocentowa kasa pożyczkowa.
Historia
Początkowo Gemilas Chesed były luźnymi stowarzyszeniami o charakterze lokalnym, wywodzącymi się z komitetów ratunkowych, które wspierały zubożałych Żydów. Na ziemiach polskich Gemilas Chesed istniały od 1905 roku, przeważnie przy gminach żydowskich. Prowadzili ją społecznie (bez wynagrodzenia) ich członkowie, korzystając z pomocy filantropów oraz po 1914 roku z Jointu. Kasy udzielały niskoprocentowych lub bezprocentowych pożyczek Żydom, których dotknęły problemy finansowe, spowodowane wojną, klęską żywiołową lub innymi wydarzeniami losowymi, a także rzemieślnikom i kupcom, którzy potrzebowali niewielkiego kapitału inwestycyjnego lub zakładowego.
W latach 30. XX wieku Gemilas Chesed odegrały ważną rolę w podtrzymaniu bytu gospodarczego Żydów, kiedy w wyniku kryzysu tysiące żydowskich kupców i rzemieślników popadło w zrujnowanie. Wkrótce utworzono Centralne Towarzystwo Popierania Kredytu Bezprocentowego i Krzewienia Pracy Produktywnej wśród Ludności Żydowskiej w Polsce (w skrócie Cekabe), które koordynowało i planowało działalność kas, a także prowadziło badania nad sytuacją gospodarczą ludności żydowskiej w Polsce oraz podjęło się reprezentacji polskich Żydów przed instytucjami państwowymi w kraju i za granicą. W 1926 roku w Polsce funkcjonowało 226 oficjalnie zarejestrowanych kas, w 1930 roku – 620, a w 1938 roku – 851. Działalność Gemilas Chesed przerwał wybuch II wojny światowej.
Odrodzenie Gemilas Chesed w Warszawie
W 2008 roku w Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie oficjalnie odrodziła się kasa zapomogowo-pożyczkowa Gemilut Chesed.
Bibliografia
- Alina Cała, Hanna Węgrzynek, Gabriela Zalewska: Historia i kultura Żydów polskich. Słownik. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, 2000. ISBN 83-02-07813-1.