Plemnik i komórka jajowa u człowieka (tuż przed zapłodnieniem)

Gameta[1] (komórka płciowa[2], komórka rozrodcza[2]) – komórka służąca do rozmnażania płciowego[2].

Gameta u zwierząt powstaje na drodze mejozy[2] (wyjątkowo na drodze mitozy u haploidalnych samców pszczół[3]) w gametogenezie z gametocytów[2]. Może uczestniczyć w procesie zapłodnienia, łącząc się z gametą innej płci i tworząc zygotę.

Gamety mogą[4][5]:

  • różnić się informacją genetyczną, ale nie różnić się morfologicznie – mówimy wtedy o izogamii i oznaczamy komórki jako: "+" i "-";
  • różnić się wielkością (ze względu na ilość materiału zapasowego), ale nie różnić się zdolnością do ruchu – mówimy wtedy o anizogamii i oznaczamy gamety jako męską (mniejsza) i żeńską (większa), odpowiednio mikrogameta i makrogameta[5];
  • różnić się zdolnością do ruchu. Wyróżniamy wówczas dwa typy gametogamii[6]:

Gdy gamety są ruchome, a równocześnie jedna z nich (komórka jajowa) jest dużo większa i nieruchoma, a druga (plemnik) – dużo mniejsza i ruchoma, wówczas mówimy o oogamii[4][5].

Niekiedy anizogamię i oogamię traktuje się łącznie i nazywa heterogamią[5][7]. U nagonasiennych i okrytonasiennych mówi się o komórce plemnikowej[8]. Gameta człowieka zawiera: 22 autosomy (chromosomy somalne) i 1 allosom (chromosom płci).

Przypisy

  1. ↑ gr. gamétēs 'małżonek' i gametē 'małżonka' od gameín 'poślubić' z gámos 'ślub; wesele; małżeństwo' (Słownik Wyrazów Obcych).
  2. 1 2 3 4 5 Marzena Popielarska-Konieczna: Słownik szkolny : biologia. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2003, s. 168. ISBN 83-7389-096-3.
  3. ↑ Praca zbiorowa: Biologia : repetytorium dla maturzystów i kandydatów na wyższe uczelnie. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2006, s. 110. ISBN 83-02-09004-2.
  4. 1 2 Ewa. Pyłka-Gutowska: Biologia. Warszawa: "Oświata", 2002, s. 94-95. ISBN 83-85394-92-3.
  5. 1 2 3 4 Praca zbiorowa: Tablice biologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Adamantan, 2003, s. 193. ISBN 83-7350-029-4.
  6. ↑ Janusz Błaszkowski, Mariusz Tadych, Tadeusz Madej: Przewodnik do ćwiczeń z fitopatologii. Wyd AR w Szczecinie, 1999. ISBN 83-87327-23-9.
  7. ↑ Praca zbiorowa: Biologia: jedność i różnorodność. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN, 2008, s. 510. ISBN 978-83-7446-134-4.
  8. ↑ Praca zbiorowa: Tablice biologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Adamantan, 2003, s. 203. ISBN 83-7350-029-4.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.