Partia Wolnej Ziemi
Państwo

 Stany Zjednoczone

Lider

Martin Van Buren
John Hale

Przewodniczący

Salmon Chase

Data założenia

1848

Data rozwiązania

1854

Ideologia polityczna

abolicjonizm

Salmon Chase, przewodniczący Partii Wolnej Ziemi
Martin Van Buren, kandydat na prezydenta w 1848 roku
John Hale, kandydat na prezydenta w 1852 roku

Partia Wolnej Ziemi[1], freesoilerzy (ang. Free Soil Party) – partia polityczna, działająca na terenie Stanów Zjednoczonych w latach 1848–1854.

Historia

Ruch Wolnej Ziemi ukształtował się w Stanach Zjednoczonych w latach 40. XIX wieku[2]. Wywodził się z abolicjonistycznych frakcji dwóch głównych partii (Partii Demokratycznej i Partii Wigów)[2]. Ich drugim postulatem była kwestia niewolnictwa na terytoriach nowo zasiedlanych na zachód od Missisipi oraz terenach anektowanych[2]. Politycy z Północy sprzeciwiali się wprowadzaniu niewolnictwa w nowych stanach, natomiast Południowcy żądali jego rozprzestrzenienia[2]. Niektórzy z kongresmanów chcieli także zachowania równowagi pomiędzy stanami niewolniczymi i abolicjonistycznymi[2]. Gdy prezydent John Tyler chciał dokonać aneksji Teksasu, frakcje Free Soil zebrały się na konwencji w Bostonie w styczniu 1845 roku[2]. Dziesięć miesięcy później odbyło się kolejne spotkanie, na którym Charles Sumner zaproponował utworzenie partii[2]. Równocześnie doszło do rozłamu wśród wigów (z których wystąpili John G. Palfrey i Joshua Reed Giddings) i demokratów (z których wystąpił William Proviso)[2]. W 1846 roku kongresman David Wilmot zaproponował klauzulę zakazującą niewolnictwa w terenach południowo-zachodnich, dołączonych w wyniku wojny z Meksykiem[3]. Pomiędzy kongresmanami zawiązał się sojusz, który 22 czerwca 1848 roku, na konwencji w Utice, wysunął kandydaturę Martina Van Burena w wyborach prezydenckich[4]. Miesiąc wcześniej odbyła się w Columbus także konwencja Partii Wolności, gdzie przewodniczący Salmon Chase postanowił o dołączeniu do freesoilerów[4]. Partia Wolnej Ziemi została oficjalnie powołana 9 sierpnia 1848 podczas konwencji założycielskiej w Buffalo, a jej liderem został Chase[4].

Działalność

Na konwencji potwierdzono nominację Van Burena, a także ogłoszono program, który zawierał się w haśle: „wolna ziemia, wolność mowy, wolna praca i wolni ludzie”[4]. Działacze postulowali zniesienie niewolnictwa, możliwość uzyskania darmowej ziemi na nowych terytoriach, miejsca pracy dla wszystkich, przydział ziem z zachodnich dla białych osadników i prawa wyborcze dla robotników[4]. W wyborach prezydenckich Van Buren i startujący z nim Charles Francis Adams uzyskali około 290 tysięcy głosów powszechnych (10%) otrzymując poparcie głównie z Massachusetts, Vermontu i Nowego Jorku[4]. Ich elektorat opierał się na poparciu wigów i wolnych demokratów, jednak od czasu opracowania kompromisu z 1850 roku poparcie dla freesoilerów zaczęło maleć[4]. W wyborach prezydenckich w 1852 roku poparcie dla kandydata Partii Wolnej Ziemi, Johna Hale’a spadło do około 5%, jednakże partia nadal posiadała reprezentację w Kongresie, utrzymującą równowagę sił[3]. Ponadto ugrupowanie zdobywało mandaty w kilku legislaturach stanowych[3]. Z powodu braku charyzmatycznego przywódcy i zorganizowanych, ogólnokrajowych struktur partyjnych, w 1854 roku działacze zdecydowali się o dołączeniu do Partii Republikańskiej[4].

Wybory prezydenckie Kandydat Głosy powszechne Głosy elektorskie
1848 Martin Van Buren 291 501[5] 0
1852 John Hale 155 210[6] 0
Wybory do Izby Reprezentantów Liczba mandatów[7]
1848 9
1850 4
1852 4
Wybory do Senatu Liczba mandatów[8]
1848 2
1850 3
1852 2

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ A. Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. s. 172.
  2. 1 2 3 4 5 6 7 8 I. Rusinowa: Z dziejów amerykańskich partii politycznych. s. 73.
  3. 1 2 3 Free-Soil Party, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-03-12] (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 I. Rusinowa: Z dziejów amerykańskich partii politycznych. s. 74.
  5. ↑ US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-05-23]. (ang.).
  6. ↑ US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-05-23]. (ang.).
  7. ↑ Party Divisions of the House of Representatives. United States House of Representatives. [dostęp 2018-02-27]. (ang.).
  8. ↑ Party Division. United States Senate. [dostęp 2018-03-10]. (ang.).

Bibliografia

  • Andrzej Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11894-6. (pol.).
  • Izabella Rusinowa: Z dziejów amerykańskich partii politycznych. Warszawa: Egross, 1994. ISBN 83-85253-52-1. (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.