Zgryz – pojęcie dynamiczne określające stosunek łuków zębowych szczęki i żuchwy w każdej pozycji żuchwy, jest indywidualny dla każdego osobnika.

U człowieka

Zgryz jest pozycją indywidualną dla każdego pacjenta, ocenianą w zwarciu centrycznym.

W zgryzie prawidłowym (eugnacja):

  • linia symetrii górnego łuku zębowego pokrywa się z linią symetrii dolnego łuku zębowego i linią symetrii twarzy
  • górny łuk zębowy ma kształt półelipsy, a dolny paraboli
  • zęby górnego łuku pokrywają powierzchnie przedsionkowe dolnego łuku (w zębach bocznych guzki policzkowe zębów górnych i dolnych zachodzą na siebie)
  • zęby kontaktują się z zębami sąsiednimi w łuku w miejscach stycznych (nie dotyczy to ostatnich zębów obecnych w łuku, tj. prawidłowo trzecich trzonowców)
  • zachowana jest tzw. zasada triady zębowej: każdy ząb styka się z dwoma zębami drugiego łuku (każdy oprócz dolnych siekaczy przyśrodkowych i górnych trzecich zębów trzonowych, które stykają się z jednym zębem)
  • występuje I klasa Angle'a (guzki policzkowe mezjalne górnych pierwszego i drugiego trzonowca rzutują w bruzdy międzyguzkowe policzkowe antagonistów)
  • występuje I klasa kłowa (guzek żujący górnego kła rzutuje między dolnego kła a dolnego pierwszego przedtrzonowca)
  • guzek policzkowy górnego pierwszego przedtrzonowca rzutuje między dolne przedtrzonowce, a guzek podniebienny w bruzdę dalszą dolnego pierwszego przedtrzonowca
  • guzek policzkowy górnego drugiego przedtrzonowca rzutuje między dolnego drugiego przedtrzonowca i dolnego pierwszego trzonowca, a guzek podniebienny w bruzdę dalszą dolnego drugiego przedtrzonowca
  • nagryz pionowy wynosi 3–4mm (lub 1/3 wysokości powierzchni wargowej dolnego przyśrodkowego siekacza)
  • nagryz poziomy wynosi 2–3mm.

Diagnostyka

Podczas analizy zgryzu bada się położenie łuków zębowych względem trzech płaszczyzn anatomicznych:

  • względem płaszczyzny strzałkowej
    • symetrię łuków zębowych, nachodzenie linii symetrii łuku górnego i dolnego
    • kształty łuków zębowych
    • kontakty i szpary międzyzębowe
    • prawidłowe zaguzkowanie zębów bocznych (trzonowców i przedtrzonowców): guzki policzkowe zębów górnych i dolnych powinny zachodzić na siebie
  • względem płaszczyzny czołowej
    • nagryz poziomy
    • klasy Angle'a
    • klasy kłowe
  • względem płaszczyzny horyzontalnej
    • nagryz pionowy
    • kształt i głębokość krzywej Spee
    • kontakt zębów w płaszczyźnie zwarcia.

Patologia

Klasyfikacja wad zgryzu według Orlik-Grzybowskiej:

  • przesunięcia względem płaszczyzny czołowej
    • tyłozgryz: rzekomy, częściowy, całkowity
    • przodozgryz: rzekomy, częściowy, całkowity
    • tyłożuchwie: morfologiczne (łac. retrogenia), czynnościowe
    • przodożuchwie: morfologiczne (łac. progenia), czynnościowe
  • przesunięcia względem płaszczyzny horyzontalnej
    • zgryz głęboki: całkowity, częściowy (nadzgryz), częściowy rzekomy
    • zgryz otwarty: częściowy przedni, częściowy boczny (lewo-, prawo- lub obustronny), całkowity
    • zgryz prosty
  • przesunięcia względem płaszczyzny pośrodkowej
    • zgryz krzyżowy (nożycowy): całkowity (lewo- lub prawostronny), częściowy boczny (lewo-, prawo- lub obustronny), częściowy przedni (lewo- lub prawostronny)
    • boczne przemieszczenie żuchwy (łac. laterogenia): czynnościowe (lewo- lub prawostronne), morfologiczne (lewo- lub prawostronne)
    • zgryz przewieszony: jednostronny (lewo- lub prawostronny), obustronny.

U psów

Zobacz też

Bibliografia

  • Irena Karłowska: Zarys współczesnej ortodoncji. Podręcznik dla studentów i lekarzy dentystów.. Wyd. 3. Warszawa: PZWL, 2008. ISBN 978-83-200-3687-9.
  • Florentyna Łabiszewska-Jaruzelska: Ortodoncja: zasady i praktyka. Warszawa: PZWL, 1977.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.