Grisaille, en grisaille[1][2] (fr. gris – siwy, szary, popielaty; grisaille – szarość, szarzyzna; en grisaille – w szarościach) – monochromatyczna technika malarska oraz obrazy uzyskane tą techniką[3][4], dające złudzenie trójwymiarowości. Używana do kunsztownego naśladownictwa kamiennych rzeźb, reliefów lub sztukaterii[5]. Do malowania stosuje się tylko różne odcienie szarości (do białego włącznie).
Technika en grisaille stanowi najczystszą formę malarstwa camaïeu (en camaïeu), w którym używa się tylko jednego koloru zróżnicowanego wyłącznie walorowo.
Malarstwo en grisaille znane było już w starożytności. W średniowieczu malowano tą techniką zewnętrzne powierzchnie (rewersy) skrzydeł ołtarzy (Jan van Eyck, Hans Memling, Rogier van der Weyden). Stosowano je też w witrażach, zwłaszcza w kościołach cysterskich. W okresie renesansu tworzono je z myślą o efektach rzeźbiarskich skończonego dzieła (np. fresk Giotta Cnoty i Przywary w Kaplicy Scrovegnich w Padwie). Taki typ malarstwa rozpowszechnił się w sztuce holenderskiej i niemieckiej XVII w. oraz we Francji w XVIII w. Szczególnie dużą popularnością cieszył się w okresie klasycyzmu.
Przypisy
- ↑ en grisaille. Encyklopedia PWN. [dostęp 2013-12-20].
- ↑ en grisaille. Słownik języka polskiego PWN. [dostęp 2013-12-20].
- ↑ grisaille. Słownik wyrazów obcych PWN. [dostęp 2013-12-20].
- ↑ grisaille. Słownik języka polskiego PWN. [dostęp 2013-12-20].
- ↑ Wilfried Koch: Style w Architekturze. Warszawa: Bertelsmann Publishing, 1996. ISBN 83-7129-288-0.
Bibliografia
- Oksfordzki leksykon sztuki, Ian Chilvers (oprac.) i inni, Warszawa: Arkady, 2002, ISBN 83-213-4157-8, OCLC 749307549 .
- Leksykon malarstwa i grafiki, red. nauk. Lothar Altmann, Warszawa: Arkady, 2012, ISBN 978-83-213-4729-5
- Sztuka świata, t. 17, Słownik terminów A-K, Warszawa: Arkady, 2013, ISBN 978-83-213-4726-4
- Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki, Mały słownik terminów plastycznych, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1974.