Edward Rittner

Portret Edwarda Rittnera Zygmunt Ajdukiewicz (1897)
Data i miejsce urodzenia	26 grudnia 1845 Bursztyn
Data i miejsce śmierci	27 września 1899 Wiedeń
Minister dla Galicji
Okres	od 1896 do 1898
Poseł na Sejm Krajowy Galicji
Okres	od 1882 do 1899
Następca	Emil Michałowski

Edward Rittner (ur. 26 grudnia 1845 w Bursztynie, zm. 27 września 1899 w Wiedniu) – polski prawnik, specjalista prawa kanonicznego i małżeńskiego, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego, minister dla Galicji. Poseł do Sejmu Krajowego Galicji V, VI, VII kadencji (1882–1901).

Życiorys

Był synem Ignacego (felczera) i Karoliny z domu Kiesel. Uczęszczał do gimnazjów w Brzeżanach i Lwowie, w latach 1864–1868 studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim. Pracował w służbie rządowej i miejskiej Lwowa, m.in. jako suplent prawa kanonicznego w Wydziale Prawa magistratu miasta Lwowa (1872-1874). W 1870 obronił doktorat praw na Uniwersytecie Lwowskim, w 1873 habilitował się (na podstawie pracy Ist der Kirchenpatron zur Kirchenbaulast verpflichtet); został wówczas docentem w Katedrze Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Lwowskiego, rok później profesorem nadzwyczajnym i kierownikiem tej katedry, w 1877 profesorem zwyczajnym. Był dwukrotnie dziekanem Wydziału Prawa (1879/1880, 1885), rektorem (1883/1884), prorektorem (1884/1885), występował na rzecz wprowadzenia języka polskiego jako głównego języka wykładowego. W 1886 przeniósł się do Wiednia, gdzie pełnił funkcję radcy w Ministerstwie Oświaty (1886-1893); następnie był członkiem Trybunału Stanu (1893-1895), ministrem oświaty (1895-1896) i ministrem dla Galicji (1896-1898).

Od 1881 był członkiem czynnym Akademii Umiejętności w Krakowie (późniejszej PAU), w 1892 został również członkiem czynnym Akademii Umiejętności w Pradze. Uniwersytet Franciszkański we Lwowie nadał mu doktorat honoris causa (1894). Edward Rittner posiadał wiele odznaczeń, m.in. Krzyż Kawalerski Orderu Leopolda, Order Żelaznej Korony III klasy, Krzyż Komandorski z Gwiazdą papieskiego Orderu Św. Grzegorza.

Jako specjalista prawa kanonicznego zajmował się m.in. zagadnieniami istoty władzy kościelnej, hierarchizacji urzędów i stanowisk kościelnych, rozdawnictwa urzędów. Badał stosunek prawa Kościoła katolickiego wobec państwa i innych wyznań. Opracował reformę wyborczą, w której zaproponował głosowanie powszechne w Galicji oraz rozporządzenie o obowiązku znajomości języka czeskiego przez urzędników na terenie Czech; akt ten spotkał się z opozycją posłów niemieckich i doprowadził w efekcie do upadku gabinetu Kazimierza Badeniego (1897). W ostatnich latach życia poważnie chorował na serce.

Był posłem do Sejmu Krajowego Galicji V, VI, VII kadencji (1882–1899). W trakcie VII kadencji Sejmu Krajowego (1895-1901) 1 czerwca 1896 Edward Rittner zastąpił zmarłego Feliksa Pohoreckiego, lecz nie dożył do końca kadencji, zmarł 27 września 1899. W jego miejsce 21 listopada 1899 obrano Emila Michałowskiego.

Synem Edwarda Rittnera był Tadeusz, dramaturg.

Publikacje

• Celibat w Polsce (1874)
• Die Regierungvorlagen zur Regelung der kirchlichen Verhaeltnisse (1874)
• Das Eherecht bei den Civilisten (1875)
• O poczuciu prawa w społeczeństwie (1875)
• Glossen zu den Erkentnissen der Verwaltungsgerichtshofes in Kirchenangelegenheiten (1876)
• Prawo kościelne katolickie (1878-1879, 2 tomy)
• Śluby cywilne w historycznym rozwoju (1879)
• Projekt ustawy o konkurencyi kościelnej dla miasta Lwowa (1880)
• Rozwody i małżeństwa siedmiogrodzkie (1880)

Bibliografia

• Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 3: P-Z, Wrocław 1985

Linki zewnętrzne

• Dzieła Edwarda Rittnera w bibliotece Polona