Dziekanów Leśny
wieś
Ilustracja
ul. Marii Konopnickiej
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

warszawski zachodni

Gmina

Łomianki

Liczba ludności (2020)

2378[1]

Strefa numeracyjna

22

Kod pocztowy

05-092[2]

Tablice rejestracyjne

WZ

SIMC

0005115[3]

Położenie na mapie gminy Łomianki
Mapa konturowa gminy Łomianki, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dziekanów Leśny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Dziekanów Leśny”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Dziekanów Leśny”
Położenie na mapie powiatu warszawskiego zachodniego
Mapa konturowa powiatu warszawskiego zachodniego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Dziekanów Leśny”
Ziemia52°21′09″N 20°51′15″E/52,352500 20,854167[4]
Kościół Matki Bożej Królowej Rodzin w Dziekanowie Leśnym

Dziekanów Leśny (dawniej Dziekanów Niemiecki, niem. Deutsch Dziekanow[5]) – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie warszawskim zachodnim, w gminie Łomianki[3][6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.

Położenie

Wieś zlokalizowana przy drodze krajowej nr 7 Warszawa – Gdańsk, na południe od Wisły, na północnym skraju Puszczy Kampinoskiej i zarazem Kampinoskiego Parku Narodowego, od zachodu graniczy z Dziekanowem Polskim, od wschodu z Kiełpinem, od południa z Puszczą Kampinoską.

Sołectwa

Na terenie miejscowości utworzono 2 sołectwa Dziekanów Leśny i Dziekanów Bajkowy, ulica Kolejowa, którą przebiega DK7, jest granicą między sołectwami na terenie wsi[7].

Według staniu na dzień 31 grudnia 2008 sołectwo Dziekanów Leśny ma powierzchnię 339 ha i 1466 mieszkańców, a Dziekanów Bajkowy ma powierzchnię 80,3 ha i 720 mieszkańców[8].

Multidyscyplinarne Centrum Badawcze Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Stanowiący odrębne sołectwo Dziekanów Bajkowy zabudowany jest przez domy jednorodzinne. Swoją nazwę wywodzi od nazw ulic w tym rejonie – większość z nich poświęconych jest polskim autorom utworów dla dzieci (Marii Kownackiej, Janowi Brzechwie, Henrykowi Sienkiewiczowi i postaciom z bajek (ulice Złotej Rybki, Siedmiu Krasnoludków, Kaczki Dziwaczki itp.). Granice sołectwa przebiegają:

  • od zachodu i północy granicą sołectwa Dziekanów Polski wzdłuż ulicy Krasnoludków oraz ulicami: Rolniczą i Przy Jeziorze,
  • od wschodu granicą sołectwa Kiełpin wzdłuż osi ulicy Wiklinowej,
  • od południa granicą sołectwa Dziekanów Leśny wzdłuż ulicy Kolejowej[9].

Historia

Wieś założona w XIX wieku jako kolonia na zasadach osadnictwa mennonickiego na terenach wsi Dziekanowo, należącej wcześniej do dziekanów kapituły płockiej[10]. W związku z osadnictwem niemieckim i holenderskim nazywana Dziekanowem Niemieckiem. Do 1945 we wsi dominowała protestancka ludność niemieckojęzyczna. W okresie międzywojennym (1927) zbudowano tu linię kolejową łączącą Palmiry z Warszawą, miejscowość zyskała pewne znaczenie jako podmiejskie letnisko. W czasie II wojny światowej 6 lipca 1943 miała tu miejsce akcja oddziału AK na niemiecką mleczarnię. 18 września 1944 rozbił się tu amerykański bombowiec B-17G "Do zobaczenia" por. Francisa Akinsa, niosący pomoc powstańcom w Warszawie; 8 osób z załogi zginęło, 2 wzięto do niewoli[11].

Jeszcze przed wojną zaczęto wznosić tu budynki z przeznaczeniem dla Wojskowej Szkoły Przeciwgazowej. Niedokończone budynki służyły w czasie wojny Niemcom, m.in. jako magazyny i warsztaty. Po wojnie powstał tu szpital, obecnie pediatryczny, do 1967 sanatorium przeciwgruźlicze dla młodzieży, gdzie po raz pierwszy w Polsce połączono naukę szkolną z leczeniem[12]. W pobliżu mieści się Centrum Badań Ekologicznych PAN oraz Multidyscyplinarne Centrum Badawcze Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie[13].

Przy szpitalu zlokalizowane są: pętla autobusowa, miejsce po dawnej stacji kolejowej, nasyp kolejowy, miejsce wyjścia na puszczańskie szlaki turystyczne. 14 października 2006 na końcu alei brzozowej umieszczono głaz upamiętniający himalaistę i taternika, prezesa Mazowieckiego Klubu Górskiego Matragona, pomysłodawcy i organizatora maratonów pieszych w Puszczy Kampinoskiej, Andrzeja Zboińskiego.

We wsi znajduje się cmentarz ewangelicki, założony w połowie XIX wieku. Został zdewastowany i rozkradziony po wyjeździe osadników pochodzenia niemieckiego w drugiej połowie 1944. Na jego terenie zachowały się nieliczne nagrobki. W 2013 cmentarz został zinwentaryzowany i uporządkowany staraniem Stowarzyszenia Nasze Łomianki we współpracy z administracją Kampinoskiego Parku Narodowego. Efektem przeprowadzonej inwentaryzacji było stwierdzenie istnienia tu kilkudziesięciu grobów oraz odnalezienie kilkunastu tablic nagrobkowych. 12 czerwca 2014 nekropolia została oficjalnie otwarta dla zwiedzających[14][15].

W 2006 powstała tu nowa parafia rzymskokatolicka a w latach 2009-12 wzniesiono kościół w południowej części miejscowości, przy granicy z Dziekanowem Polskim.

Szlaki turystyczne

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Urząd Gminy Łomianki: BIP. [dostęp 2021-11-18].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 240 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. 1 2 GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 28656
  5. ↑ Karte der Deutschen Siedlungen in Mittelpolen : Maßstab 1:500 000, Bibliographisches Institut AG., 1938 [dostęp 2017-11-27].
  6. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Statut samorządu mieszkańców sołectwa Dziekanów Leśny, Załącznik nr 4 do Uchwały Nr XVIII/112/2004 Rady Miejskiej w Łomiankach z dnia 30 marca 2004 r (dostęp 22.12.2008)
  8. ↑ Zarządy osiedli. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. Gmina Łomianki. [dostęp 2009-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-23)].
  9. ↑ Statut samorządu mieszkańców sołectwa Dziekanów Bajkowy, Załącznik nr 5 do Uchwały Nr XVIII/112/2004 Rady Miejskiej w Łomiankach z dnia 30 marca 2004 r (dostęp 22.12.2008)
  10. ↑ Tomasz Chludziński, Janusz Żmudziński "Mazowsze, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1978 s. 117
  11. ↑ (B-17G Nr 43-38175 "I'll be seeing you/till we meet again" 568th Bomber squadron, 390th Bomber Group, Heavy, 8th Air Force) 568th Bomber squadron by Jean Vijgen (dostęp 22.12.2008) (ang.)
  12. ↑ Marian Kulik. Sanatorium Przeciwgruźlicze dla Młodzieży w Dziekanowie Leśnym. „Gazeta Łomiankowska”. Nr 2 (161) 28.01.2005. s. 6-7. (pol.).
  13. ↑ Multidyscyplinarne Centrum Badawcze Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
  14. ↑ Cmentarz luterański w Dziekanowie Leśnym. muzeumlomianki.pl, 27 listopada 2018. [dostęp 2021-11-18].
  15. ↑ Ewa Pustoła-Kozłowska: Zapomniany cmentarz. Nekropolia kolonistów Dziekanowa Niemieckiego. [dostęp 2021-11-18].

Bibliografia

  • Lechosław Herz: Przewodnik po Puszczy Kampinoskiej. Warszawa: "Sport i Turystyka", 1990. ISBN 83-217-2258-X.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.