Sandałowiec
Ilustracja
Sandałowiec biały
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

Santalanae

Rząd

sandałowce

Rodzina

sandałowcowate

Rodzaj

sandałowiec

Nazwa systematyczna
Santalum L.
Sp. Pl. 1: 349. 1753
Owoc Santalum acuminatum

Sandałowiec (Santalum L.) – rodzaj roślin z rodziny sandałowcowatych. Należy do niego 16 gatunków[3] występujących na nizinach Australii, Azji Południowo-Wschodniej i wyspach Pacyfiku[4].

Morfologia i biologia

Wiecznie zielone drzewa lub krzewy. Są półpasożytami: przeprowadzają fotosyntezę, ale wodę z solami mineralnymi pobierają z korzeni innych roślin[4]. Ich drewno ma charakterystyczny zapach. Liście naprzeciwległe, całobrzegie, skórzaste lub mięsiste. Kwiaty obupłciowe, czterokrotne, zebrane w boczne lub szczytowe drobne wiechy. Owocami są mięsiste pestkowce.

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj należący do rodziny sandałowcowatych (Santalaceae R.Br.) z rzędu sandałowców (Santalales R. Br. ex Bercht. & J. Presl), w obrębie okrytonasiennych (Magnoliales)[1].

Wykaz gatunków[3]
  • Santalum acuminatum (R.Br.) A.DC.
  • Santalum album L. – sandałowiec biały
  • Santalum austrocaledonicum Vieill.
  • Santalum boninense (Nakai) Tuyama
  • Santalum ellipticum Gaudich.
  • Santalum fernandezianum Phil.
  • Santalum freycinetianum Gaudich.
  • Santalum haleakalae Hillebr.
  • Santalum insulare Bertero ex A.DC.
  • Santalum lanceolatum R.Br.
  • Santalum macgregorii F.Muell.
  • Santalum murrayanum (T.L.Mitch.) C.A.Gardner
  • Santalum obtusifolium R.Br.
  • Santalum paniculatum Hook. & Arn.
  • Santalum papuanum Summerh.
  • Santalum spicatum (R.Br.) A.DC.
  • Santalum yasi Seem.
Uwaga

Nazwa sandałowiec czerwony stosowana jest w odniesieniu do gatunku pterokarpus sandałowy Pterocarpus santalinus (bobowate).

Zastosowanie

Owoce niektórych gatunków są jadalne[4]. Z sandałowca białego otrzymuje się olejek sandałowy. Niektóre gatunki bywają uprawiane jako rośliny ozdobne, ale ich uprawa ze względu na półpasożytniczy tryb życia jest trudna.

Znaczenie w hinduizmie

Rasarnawa, dzieło hinduistycznej alchemii tantrycznej (rasajany), datowane na około XI w. n.e., zapewnia, że rytuał wielbienia Śiwy z użyciem drzewa sandałowego, aloesu, kamfory i szafranu prowadzi do osiągnięcia śiwaloki – nieba boga Śiwy[5].

Przypisy

  1. 1 2 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-10] (ang.).
  2. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-10] (ang.).
  3. 1 2 Santalum L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-03-11].
  4. 1 2 3 Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  5. ↑ David Gordon White: 15. Ocean rtęci : alchemiczny tekst z jedenastego wieku. W: Praktyki religijne w Indiach. Donald S.Lopez Jr (red.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2001, s. 344. ISBN 83-88238-68-X.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.