Święty
Dyzma
Rach?
„dobry łotr”
Ilustracja
Ikona świętego Dyzmy z 1560 roku pochodząca z Moskiewskiego Kremla
Data i miejsce śmierci

7 kwietnia 30[1]
Golgota k. Jerozolimy

Czczony przez

Kościół katolicki,
Kościoły wschodnie

Wspomnienie

25 marca lub 26 marca (kat.)

Atrybuty

krzyż, łańcuch, maczuga, miecz lub nóż

Patron

więźniów, skazańców, kapelanów więziennych, umierających, pokutujących, nawróconych, złodziei, Archidiecezji przemyskiej, Apulii

Dobry Łotr na obrazie Michała Anioła Cerquozziego

Dyzma, określany mianem „Dobry Łotr”, praw. Rach (zm. 30[1]) – przestępca ukrzyżowany wraz z Chrystusem, święty chrześcijański.

Życiorys

Postać Dyzmy opisana jest w Biblii. „Dobry Łotr” był tym człowiekiem i złoczyńcą, o którym pisze Łukasz Ewangelista w swojej Ewangelii. Ukrzyżowany obok Chrystusa (wg tradycji po prawej stronie Jezusa) żałował za grzechy i prosił Jezusa Chrystusa, aby wspomniał o nim „gdy przyjdzie do swego Królestwa”. Chrystus zapewnił skruszonego przestępcę[2]:

Zaprawdę, powiadam ci: Dziś ze Mną będziesz w raju.

Imię Dyzma pojawia się w apokryficznej „Ewangelii według Nikodema”, inaczej Akta Piłata (IV wiek), a później w „Protoewangelii Jakuba” (V wiek). W „Ewangelii Dzieciństwa Arabskiej” (VI wiek) określany jest imieniem „Titus”[3].

Złoczyńca, który nawrócił się i zmarł skruszony, za sprawą odpuszczenia mu grzechów przez Chrystusa, stał się symbolem Miłosierdzia Bożego.

Kult „Dobrego Łotra” rozwijał się od początków chrześcijaństwa, a nabrał znaczenia w IV wieku, kiedy to pojawiła się pogłoska o znalezieniu jego krzyża. Relikwiom tego krzyża oddawano cześć m.in. w Bolonii.

Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 26 marca, będące jednocześnie w polskim Kościele katolickim Dniem Modlitw za Więźniów (ustanowionym na Konferencji Episkopatu Polski w 2009)[4].

Święty Dyzma jest patronem więźniów, skazańców, kapelanów więziennych, umierających, pokutujących i nawróconych grzeszników oraz skruszonych złodziei. Stanowi wzór doskonałego żalu za grzechy. Święty jest również patronem Archidiecezji przemyskiej i Apulii.

W ikonografii przedstawiany jest rozmaicie, często jako młodzieniec, również w wieku dojrzałym, a nieraz też jako starzec. Jego strojem jest opaska na biodrach lub krótka tunika.

Święty występuje głównie w scenach zbiorowych: na krzyżu obok Chrystusa, w wyobrażeniach wstąpienia Chrystusa do otchłani, w przedstawieniach Sądu Ostatecznego, w przedstawieniach Chrystusa z grzesznikami, w wyobrażeniach raju. Przedstawienia indywidualne Dobrego Łotra spotyka się przede wszystkim w sakralnej sztuce Kościołów wschodnich. W XVII wieku w Rosji powstał typ ikony tzw. marszowej. Przedstawiały one „Dobrego Łotra” jako mężczyznę w czerwonej opończy przerzuconej przez ramię, z krzyżem w jednym ręku, a z mieczem lub nożem w drugim. Ikony te przeznaczone były dla band rozbójników.

Atrybutami świętego Dyzmy są krzyż, łańcuch, maczuga, miecz lub nóż.

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 Exact Dating of the Birth and Crucifixion of Jesus. [w:] New Testament Chronology [on-line]. [dostęp 2019-04-21]. (ang.).
  2. ↑ Łk 23,43 w przekładach Biblii.
  3. ↑ Catholic Encyclopedia Arabic Gospel of the Infancy 23. "And the Lord Jesus answered, and said to His mother: Thirty years hence, O my mother, the Jews will crucify me at Jerusalem, and these two robbers will be raised upon the cross along with me, Titus on my right hand and Dumachus on my left; and after that day Titus shall go before me into Paradise."
  4. ↑ Wspomnienie Dobrego Łotra (26 III) dniem modlitw za więźniów. (opublikowano: 2009-03-19)

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.