Cygnini
Vigors, 1825
Ilustracja
Przedstawiciel plemienia – łabędź niemy (Cygnus olor)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

blaszkodziobe

Rodzina

kaczkowate

Podrodzina

gęsi

Plemię

Cygnini

Typ nomenklatoryczny

Anas olor J.F. Gmelin, 1789

Rodzaje

Cygnini – monotypowe plemię ptaków pływających z podrodziny gęsi (Anserinae) w obrębie rodziny kaczkowatych (Anatidae).

Zasięg występowania

Plemię obejmuje gatunki występujące w Eurazji, obu Amerykach i Australii[13].

Morfologia

Długość ciała 102–180 cm, rozpiętość skrzydeł 160–260 cm; masa ciała 3500–15500 g[14]. Długa szyja o 23 lub 24 kręgach. Dziób równo-szeroki, przy końcu płaski i zaokrąglony. Nogi krótkie z długimi palcami. Barwa łabędzi jest biała lub czarna, w młodości szaro-popielata. Pióra łabędzi są gęste i sztywne, podbite gęstym puchem, bardzo sprężystym. Ze skóry garbowanej wraz z piórami robiono kiedyś drogie futro łabędzie. Skrzydła szerokie, ogon krótki. Chód niezgrabny, lot szybki i wytrzymały.

Tryb życia

Żywią się trawą i roślinami, a także wodnymi mięczakami i innymi drobnymi zwierzętami. Pływają bardzo szybko, ustawiając pióra skrzydeł pod wiatr. Łabędzie są monogamiczne, łączą się w trwałe pary. Gniazda naziemne. W czasie wysiadywania jaj samiec ciągle strzeże samicy, bierze udział w opiece nad pisklętami. Brak dymorfizmu płciowego. Głos donośny, krzykliwy, dzięki zakrzywionej w pętlę tchawicy. Łabędź niemy wydaje dźwięki syczące i chrapliwe. Trzymają się na powierzchni wód stojących, słodkich. W czasie wędrówek nocują na brzegach morskich.

Systematyka

Etymologia

  • Cygnus (Cycnus, Cignus): łac. cygnus lub cycnus „łabędź”, do gr. κυκνος kuknos „łabędź”[15].
  • Chenopis (Chenopsis): gr. χην khēn, χηνος khēnos „gęś”; οψις opsis „wygląd”[16]. Gatunek typowy: Anas atrata Latham, 1790.
  • Olor (Holor): łac. olor, oloris „łabędź”[17]. Gatunek typowy: Cygnus musicus Bechstein, 1809 (= Anas cygnus Linnaeus, 1758).
  • Sthenelus: w mitologii greckiej Sthenel (gr. Σένελος, łac. Sthenelus), był władcą Ligurii i ojcem Kyknosa (gr. Κύκνος, łac. Cycnus)[18]. Gatunek typowy: Anas melancorypha G.I. Molina, 1782.
  • Sthenelides: rodzaj Sthenelus Stejneger, 1882; gr. -οιδης -oidēs „przypominający”[19]. Nowa nazwa dla Sthenelus.
  • Clangocycnus: gr. κλαγγη klangē „hałas, brzęczenie”; κυκνος kuknos „łabędź”[20]. Gatunek typowy: Cygnus buccinator J. Richardson, 1831.
  • Euolor: gr. ευ eu „ładny”; rodzaj Olor Wagler, 1832[21]. Gatunek typowy: Anas olor J.F. Gmelin, 1789

Podział systematyczny

Do plemienia należy jeden rodzaj, który obejmuje następujące, występujące współcześnie gatunki[22]:

oraz wymarłe:

  • Cygnus falconeri Parker, 1865 - wymarły, plejstoceński gatunek olbrzymiego łabędzia z Malty i Sycylii
  • Cygnus sumnerensis (Forbes, 1890) – wymarły gatunek z Nowej Zelandii, dawniej uważany za podgatunek łabędzia czarnego[23]

Fragment kladogramu z uwzględnieniem żyjących współcześnie członków rodzaju Cygnus[24]:

Cygnus

C. melancoryphus

C. atratus

C. olor

C. cygnus

C. columbianus

?C. buccinator






Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ J. Brookes: A prodromus of a synopsis animalium, comprising a catalogue raisonne, of the zootomical collection of Joshua Brookes. London: Printed by Gold and Walton, 1828, s. 102. (ang.).
  2. 1 2 J.G. Wagler. Neue Sippen und Gattungen der Säugetiere und Vögel. „Isis von Oken”. 25, s. kol. 1234, 1832. (niem.).
  3. ↑ Olor, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-11-13] (ang.).
  4. ↑ Ch.T. Wood: The ornithological guide: in which are discussed several interesting points in ornithology. London: Whittaker, 1837, s. 207. (ang.).
  5. ↑ H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. x. (niem.).
  6. ↑ L.H. Stejneger. Outlines of a monograph of the Cygninae. „Proceedings of the United States National Museum”. 5, s. 185, 1882. (ang.).
  7. ↑ L.H. Stejneger. Analecta Ornithologica. Second Series. X. On Old and New Generic Names. „The Auk”. 1 (3), s. 235, 1884. (ang.).
  8. ↑ V.A.L. Olphe-Galliard: Contributions à la faune ornithologique de l’Europe occidentale: recueil comprenant les espèces d’oiseaux que se reproduisent dans cette région ou qui s’y montrent régulièrement de passage, augmenté de la description des principales espèces exotiques les plus voisines des indigènes ou susceptibles d’ètre confondues avec elles, ainsi que l’énumération des races domestiques. Cz. zesz. 5. Bayonne: L. Lasserre, 1885, s. 2. (fr.).
  9. ↑ H. C. Oberholser. A Synopsis of the Genera and Species of Cygninae. „The Emu”. 8, s. 3, 1908. (ang.).
  10. ↑ G.M. Mathews & T. Iredale. Avian Nomenclatorial Notes. „Austral Avian Record”. 3, s. 117, 1915-19. (ang.).
  11. ↑ Cygnus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-11-13] (ang.).
  12. ↑ J.M. Bechstein: Ornithologisches Taschenbuch von und für Deutschland, oder, Kurze Beschreibung aller Vögel Deutschlands für Liebhaber dieses Theils der Naturgeschichte. Leipzig: Carl Friedrich Enoch Richter, 1803, s. 404 (przypis). (niem.).
  13. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy): Screamers, ducks, geese, swans. IOC World Bird List: Version 12.1. [dostęp 2022-01-25]. (ang.).
  14. ↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Ducks, Geese, and Waterfowl (Anatidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red. red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2021. DOI: 10.2173/bow.anatid1.01. [dostęp 2022-01-25]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  15. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Cygnus [dostęp 2021-12-25].
  16. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Chenopis [dostęp 2021-12-25].
  17. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Olor [dostęp 2021-12-25].
  18. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Sthenelus [dostęp 2021-12-25].
  19. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Sthenelides [dostęp 2021-12-25].
  20. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Clangocycnus [dostęp 2021-12-25].
  21. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Euolor [dostęp 2021-12-25].
  22. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Cygnini Vigors, 1825 (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-25].
  23. ↑ N.J. Rawlence, A. Kardamaki, L.J. Easton, A.J.D. Tennyson, R.P. Scofield & J.M. Waters. Ancient DNA and morphometric analysis reveal extinction and replacement of New Zealand's unique black swans. „Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences”. 284 (1859): 20170876, 2017. DOI: 10.1098/rspb.2017.0876. (ang.).
  24. ↑ J. Boyd III: Anatidae: Ducks, Geese, Swans. [w:] Taxonomy in Flux Checklist 3.08 [on-line]. John Boyd’s Home Page. [dostęp 2022-09-07]. (ang.).

Bibliografia

  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.