.jpg.webp) Lotniskowiec HMS „Formidable” wpływający do portu w Sydney | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1944 |
| Rozformowanie |
1945 |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa: wojna na Pacyfiku | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych |
marynarka |
.svg.png.webp){kind=small}
Brytyjska Flota Pacyfiku (ang. British Pacific Fleet) − związek operacyjny Royal Navy i flot dominiów, zorganizowany w ostatnich latach II wojny światowej dla prowadzenia wspólnych z United States Navy działań w wojnie na Pacyfiku.
Formacja
Brytyjska Flota Pacyfiku powstała w rezultacie postanowień konferencji strategicznej w Quebecu we wrześniu 1944 roku. Zdecydowały o tym zarówno względy militarne: dzięki zaangażowaniu Stanów Zjednoczonych na froncie europejskim możliwe stało się przesunięcie części sił Royal Navy w rejon Oceanu Spokojnego, jak i polityczne: premier Winston Churchill chciał w ten sposób zaznaczyć wkład Wielkiej Brytanii w zwycięstwo nad Japonią. Rząd brytyjski zobowiązał się do stworzenia własnego systemu zaopatrzenia floty, aby nie obciążać dodatkowo amerykańskich służb tyłowych na obszarze Pacyfiku. Ustalono również, że okręty brytyjskie i pozostałych flot Imperium stworzą jednolity związek operacyjny, pod ogólnym zwierzchnictwem amerykańskim, a ich pierwszą operacją będzie desant na Okinawę w początku 1945 roku.
Formalnie Brytyjska Flota Pacyfiku powstała 22 listopada 1944 roku na Cejlonie, a jej dowódcą mianowano admirała Bruce’a Frasera. Pod koniec roku w jej skład wchodziło pięć lotniskowców: HMS „Illustrious”, HMS „Formidable”, HMS „Indomitable”, HMS „Victorious” i HMS „Indefatigable”, dwa pancerniki: HMS „Howe” (okręt flagowy admirała Frasera) i HMS „King George V”, siedem krążowników i 22 niszczyciele. Oprócz okrętów brytyjskich były to jednostki Royal Australian Navy, Royal Canadian Navy i Royal New Zealand Navy. Od początku 1945 roku Bruce Fraser rezydował stale w kwaterze głównej Brytyjskiej Floty Pacyfiku w Sydney, skąd koordynował zarówno działania bojowe, jak i rozwiązywał skomplikowane problemy zaopatrzeniowe. Dowództwo operacyjne nad całością floty sprawował jego zastępca wiceadmirał Bernard Rawlings, zaś grupą lotniskowców dowodził wiceadmirał Philip Vian.
Działalność operacyjna
Pierwszą akcją bojową okrętów Brytyjskiej Floty Pacyfiku było bezskuteczne bombardowanie lotnicze rafinerii ropy naftowej w Pangkalan Brandan na północnej Sumatrze 20 grudnia 1944 roku. Podobną operację, pod kryptonimem Meridian, przeprowadzono 24 i 29 stycznia 1945 roku, tym razem osiągając cel: zaatakowane rafinerie zostały poważnie uszkodzone.
Po przejściu do Australii a następnie na Pacyfik, zespół brytyjski dołączył 15 marca do amerykańskiej Piątej Floty, dowodzonej przez admirała Raymonda Spruance’a, przejmując oznaczenie taktyczne TF.57. Wkrótce wziął udział w bitwie o Okinawę, od 26 marca do 8 kwietnia bombardując japońskie pozycje na wyspach Sakishima w archipelagu Riukiu. W kwietniu 1945 roku do Brytyjskiej Floty Pacyfiku dołączyła 4. Flotylla Okrętów Podwodnych. Jej okręty odniosły wkrótce duży sukces, topiąc 8 czerwca w cieśninie Banka w rejonie Sumatry japoński krążownik ciężki „Ashigara”.
Od 27 maja 1945 roku okręty brytyjskie, pod oznaczeniem taktycznym TF.37, wchodziły w skład amerykańskiej Trzeciej Floty, dowodzonej przez admirała Williama Halseya. Operowała ona w rejonie głównych Wysp Japońskich, ale amerykańscy dowódcy, z przyczyn politycznych (uważali oni rejon Azji i Pacyfiku za wyłączną strefę wpływów Stanów Zjednoczonych i obecność Brytyjczyków na tym terenie i ich udział w zwycięstwie nad Japonią były według nich zbędne, co przyznał wprost admirał Halsey w swych wydanych po wojnie wspomnieniach), odsuwali sojuszników od działań na głównych kierunkach operacyjnych. Nie dołączyli ich na przykład do zespołu atakującego bazę marynarki Japońskiej w Kure 24 lipca. W tej sytuacji ostatnim większym sukcesem podwładnych admirała Frasera było uszkodzenie krążownika „Takao” w akcji miniaturowych okrętów podwodnych w Singapurze w nocy z 31 lipca na 1 sierpnia (operacja Struggle). Przed dniem kapitulacji Japonii znaczna część okrętów, ze względu na trudności zaopatrzeniowe, powróciła do Australii i tylko nieliczne, między innymi pancernik HMS „King George V”, wzięły udział w ostatnich dniach walk i ceremonii podpisania kapitulacji 2 września 1945 roku.
Po zakończeniu wojny okręty Brytyjskiej Floty Pacyfiku zostały przekształcone w morski komponent brytyjskich sił okupacyjnych w Japonii.
Bibliografia
- Zbigniew Flisowski: Burza nad Pacyfikiem. Tom 2. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989. ISBN 83-210-0412-1.
- Eric J. Grove: The Royal Navy since 1815. A New Short History. New York: 2005. ISBN 0-333-72126-8.
- Zbigniew J. Krala: Kampanie powietrzne II wojny światowej: Daleki Wschód. Cz. VIII. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 2000. ISBN 83-206-1321-3.