Tereny w rękach bolszewików, luty 1918

     Tereny w rękach bolszewików, lato 1918

     Maksymalny zasięg wojsk anty-bolszewickich, 1918-1919

Mapa schematyczna planu Operacji perekopsko-czongarskiej

     Armia Czerwona wieczorem 4 listopada

     Główne zgrupowania Białych

Biali – zbiorcze określenie ruchów politycznych i sił zbrojnych działających podczas wojny domowej w Rosji w latach 1917–1923, walczących z komunistami (bolszewikami) i ruchami ich wspierającymi, mających na celu przywrócenie poprzedniego systemu ekonomicznego i politycznego. Biali określani są także jako Biała Armia (ros. Белая Армия), Biała Gwardia (Белая гвардия) lub Biały Ruch (Белое движение), lecz nie stanowili oni jednej organizacji, a poszczególne formacje działające w różnych częściach kraju nosiły różne nazwy. Nazwa „biali” powstała jako przeciwieństwo przyjętej przez komunistów symboliki związanej z kolorem czerwonym.

Do białych nie zaliczają się takie formacje, jak anarchiści Nestora Machno, a także inne walczące zarówno przeciw bolszewikom, jak i białym (określane też jako „zieloni”) oraz ruchy nacjonalistyczne, walczące w celu zyskania niepodległości poszczególnych krajów wchodzących do 1914 w skład Imperium Rosyjskiego. W propagandzie radzieckiej określenie „biali” było jednakże rozciągane na wszystkich przeciwników bolszewików, w tym na Polskę i Wojsko Polskie (określane jako „białopolacy”).

Armie białych były dowodzone przez dawnych carskich generałów sprzeciwiających się przewrotowi bolszewickiemu i komunistycznemu rządowi. Ze względu na zamordowanie cara Mikołaja II i jego rodziny, biali nie posiadali nikogo, kto byłby w stanie pokierować działaniami wszystkich części, przy tym poszczególni liderzy mieli samodzielne ambicje polityczne.

Do naczelnych dowódców wojskowych białych należeli:

Ideologia

Biali deklarowali że chcą zaprowadzić porządek i ład, zwalczając zdrajców, barbarzyńców i morderców[1].

W kontekście Rosji ruch białych miał trzy główne skojarzenia:

  1. polityczne przeciwieństwo wobec Czerwonych;
  2. historyczne odniesienie do monarchii absolutnej, szczególnie czasów Iwana III zwanego Białym królem;
  3. noszenie przez niektórych mundurów z okresu carskiego, w których przeważały białe barwy

Biała Armia reprezentowała rosyjski nacjonalizm[2]. Biali zwalczali działaczy niepodległościowych którzy tworzyli państwa narodowe na obszarze dotychczasowego Imperium Rosyjskiego. Odnosili się nieprzychylnie lub wrogo do państw narodowych utworzonych na gruzach Imperium Rosyjskiego takich jak: Ukraina, Estonia, Łotwa i Litwa, Azerbejdżan, Gruzja i Armenia, a co do Polski i Finlandii chcieli, przy ograniczeniu ich terytoriów do przedrewolucyjnych Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Finlandii do narzucenia im związków sojuszniczych z Rosją. Wśród białych częstym zjawiskiem był antysemityzm[2], gdyż żywy był wśród nich stereotyp żydokomuny, przypisujący Żydom główną rolę w stworzeniu komunizmu, który miał im otworzyć drogę do zdobycia władzy nad całym światem[3].

Wielu przywódców białych było konserwatystami i autokratami[4], inni oprócz antybolszewizmu nie wyznawali określonej ideologii[2][5]. W obozie antykomunistycznym w czasie wojny domowej w Rosji znaleźli się również rosyjscy liberałowie (tzw. kadeci), czy socjaliści-eserowcy.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Christopher Lazarski, „White Propaganda Efforts in the South during the Russian Civil War, 1918-19 (The Alekseev-Denikin Period),” The Slavonic and East European Review, Vol. 70, No. 4 (Oct., 1992), s. 688–707.
  2. 1 2 3 Kenez, Peter, „The Ideology of the White Movement,” Soviet Studies, 1980, no. 32. s. 58–83.
  3. ↑ Philip Mendes, „Jews, Antisemitism and Communism: A Self–Fulfilling Prophecy”, Australian Journal of Jewish Studies 18 (2004) 79-96.
  4. ↑ Kenez, Peter, „The Ideology of the White Movement,” Soviet Studies, 1980, no. s. s. 58–83.
  5. ↑ Christopher Lazarski, „White Propaganda Efforts in the South during the Russian Civil War, 1918-19 (The Alekseev-Denikin Period),” The Slavonic and East European Review, Vol. 70, No. 4 (Oct., 1992), s. 688–707.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.