Bea Arthur
Ilustracja
Bea Arthur w 1973 roku
Imię i nazwisko

Bernice Frankel

Data i miejsce urodzenia

13 maja 1922
Nowy Jork

Data i miejsce śmierci

25 kwietnia 2009
Los Angeles

Zawód

aktorka

Lata aktywności

1947-2008

Bea Arthur właśc. Bernice Frankel (ur. 13 maja 1922 w Nowym Jorku, zm. 25 kwietnia 2009 w Los Angeles) – amerykańska aktorka filmowa i telewizyjna, występowała na Broadwayu.

W 1966 roku otrzymała nagrodę Tony za rolę Very Charles Mame[1]. Otrzymała także 2 nagrody Emmy (w 1977 r. za rolę w Maude; w 1988 r. za rolę w Złotkach).

Życiorys

Bea Arthur urodziła się 13 maja 1922 roku jako Bernice Frankel[2]. Wychowywała się na Brooklynie w Nowym Jorku. Jej rodzice — Rebeka i Philip Frankelowie — byli żydowskimi emigrantami, a Arthur ma korzenie austriackie (po matce) oraz polskie (po ojcu)[3].

Podczas II wojny światowej zaciągnęła się jako jedna z pierwszych kobiet do żeńskiej rezerwy Korpusu Piechoty Morskiej Stanów Zjednoczonych. Po podstawowym szkoleniu służyła jako maszynistka w kwaterze głównej piechoty morskiej w Waszyngtonie. W latach 1944-1945 Frankel pracował jako kierowca ciężarówki i dyspozytor w bazie lotniczej Korpusu Piechoty Morskiej Cherry Point w Północnej Karolinie[3].

Po odbyciu służby studiowała przez rok we Franklin School of Science and Arts w Filadelfii, gdzie uzyskała wykształcenie technika laboratoryjnego. Po stażu w miejscowym szpitalu, zdecydowała się nie pracować w wyuczonej profesji. Wyjechała do Nowego Jorku w 1947 roku, aby zapisać się do tamtejszej szkoły aktorskiej Dramatic Workshop of The New School, gdzie kształciła się pod okiem Erwina Piscatora. W 1955 roku zadebiutowała na Broadwayu w komedii muzycznej Plain and Fanc. Przełom w jej karierze nastąpił w 1964 roku, kiedy przyjęła rolę Yente Swatki w broadwayowskiej interpretacji Skrzypka na dachu[4].

Powszechną popularność i rozpoznawalność przyniosły jej role w sitcomach takich jak Maude (1972-1978) jako Maude Findlay, a także w Złotkach (Golden Girls) (1985-1992) jako Dorothy Zbornak[5].

Dwukrotnie zamężna. Jej pierwszym mężem był Robert Alan Arthur. W latach 1950–1978 była w związku małżeńskim z reżyserem Gene Saksem, adoptowali dwójkę dzieci: Matthew (ur. 1961) oraz Daniela (ur.1964)[5].

Arthur zmarła na raka płuc w swoim domu w Brentwood w Los Angeles w wieku 86 lat[6].

Filmografia (wybór)

Filmy

  • 1959: That Kind of Woman jako Kobieta-żołnierz
  • 1974: Mame (musical) jako Vera Charles
  • 1981: Historia świata: Część I jako Dole office Clerk
  • 1988: My First Love jako Jean Miller
  • 2000: Wrogowie śmiechu jako Matka Paula

Seriale telewizyjne

  • 1972-1978: Maude jako Maude Findlay
  • 1983: Amanda's jako Amanda Cartwright
  • 1985-1992: Złotka jako Dorothy Zbornak
  • 2000-2006: Zwariowany świat Malcolma jako Pani White (gościnnie)

Przypisy

  1. ↑ Winners [online], www.tonyawards.com [dostęp 2022-05-11] (ang.).
  2. ↑ Wayback Machine [online], web.archive.org, 29 maja 2014 [dostęp 2022-05-11] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-29].
  3. 1 2 #VeteranOfTheDay Marine Veteran Bea Arthur - VA News [online], 3 marca 2020 [dostęp 2024-05-01] (ang.).
  4. ↑ Before Stage and Screen, Bea Arthur Shined as a Marine [online], U.S. Department of Defense [dostęp 2024-05-01] (ang.).
  5. 1 2 Lou Haviland, More Articles: TV, 2020 Published on March 9, 'The Golden Girls': Bea Arthur's Son Recalls Growing Up With Her [online], Showbiz Cheat Sheet, 9 marca 2020 [dostęp 2022-05-11] (ang.).
  6. ↑ Beatrice Arthur, 'Golden Girls' star, dies at 86 [online], EW.com [dostęp 2024-05-01] (ang.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.