André Gide
Ilustracja
André Gide (1920)
Imię i nazwisko

Paul Guillaume André Gide

Data i miejsce urodzenia

22 listopada 1869
Paryż

Data i miejsce śmierci

19 lutego 1951
Paryż

Narodowość

francuska

Język

francuski

Dziedzina sztuki

literatura piękna

Ważne dzieła
podpis
Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie literatury

André Paul Guillaume Gide (ur. 22 listopada 1869 w Paryżu, zm. 19 lutego 1951 tamże) – francuski prozaik; laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1947); w uzasadnieniu napisano: „za jego wszechstronną i znaczącą twórczość, w której problemy i uwarunkowania ludzkiej egzystencji zostały przedstawione z nieulękłym umiłowaniem prawdy i psychologiczną przenikliwością”.

Życiorys

Urodził się w rodzinie protestanckiej. W pewnym okresie swego życia skłaniał się ku katolicyzmowi, który wkrótce odrzucił. Napisał nawet uznaną za bluźnierczą powieść Lochy Watykanu (1914). W pierwszej połowie XX w. był pisarzem światowej sławy. Najważniejszymi dziełami w jego twórczości są Lochy Watykanu (1914), Immoralista (1902), Fałszerze (1925) i Dziennik (1939–1950).

Wyrażał skrajny indywidualizm i odrzucenie tradycyjnych norm moralnych. Przez pewien okres swego życia zafascynowany był komunizmem. Jednak po podróży do ZSRR zmienił poglądy. Jego krytyka ZSRR[1] wywołała falę odpowiedzi, np. Romaina Rollanda czy Stanislava Kostki Neumanna.

Gide tworzył narrację w oparciu o wiele współistniejących wątków. Postacie kreowane przez Gide'a dążyły do wyzwolenia się z niewidzialnych ograniczeń determinującego je świata.

Był bliskim przyjacielem Paula Valéry’ego, któremu zadedykował niektóre ze swych wczesnych utworów. Silny wpływ na twórczość Gide'a wywarły dzieła Fiodora Dostojewskiego i Friedricha Nietzschego. On sam wpłynął na twórczość Jeana Paula Sartre’a i Alberta Camusa.

Po dojściu Hitlera do władzy w Niemczech wśród około 20 000 spalonych książek znalazły się dzieła André Gida[2]. Dzieła pisarza zostały umieszczone przez Kościół katolicki – już po jego śmierci – w Indeksie Ksiąg Zakazanych. Był członkiem ruchu antyimperialistycznego we Francji w okresie międzywojennym. Był też biseksualistą[3] i prekursorem ruchu homoseksualnego we Francji[4].

Publikacje

  • Kajety André Waltera (1891)
  • Traktat o Narcyzie (1891)
  • Podróż Uriana (1893)
  • Mokradła (1895)
  • Pokarmy ziemskie (1897)
  • Prometeusz źle skowany (1899)
  • Filoklet (1899)
  • Król Kandaules (1901)
  • Preteksty (1903)
  • Nowe preteksty (1911)
  • Saul (1896)
  • Immoralista (1902)
  • Ciasna brama (1909)
  • Lochy Watykanu (1914)
  • Symfonia pastoralna (1919)
  • Korydon (1924)
  • Skąd ty... (1926)
  • Jeżeli nie umiera ziarno (1926)
  • Fałszerze (1926)
  • Podróż do Konga (1927)
  • Powrót z Czadu (1928)
  • Powrót z ZSRR (1936)
  • Poprawki do mojego Powrotu z ZSRR (1937)
  • Tezeusz (1946)
  • Dzienniki (1950)
  • Niechaj tak będzie

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ André Gide: Powrót z ZSRR. Biblioteka Polska, 1937.
  2. ↑ Carl Sifakis, Encyklopedia morderstw, Universitas Kraków 2007, s.278,
  3. ↑ André Gide w bazie Notable Names Database (ang.)
  4. ↑ Culture and customs of France, H. Scott;Greenwood Press, USA; ISBN 0-313-32892-7 (str.77)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.