Białogród nad Dniestrem
Білгород-Дністровський
Ilustracja
Sobór Wniebowstąpienia Pańskiego
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

 odeski

Rejon

białogrodzki

Populacja (2019)
• liczba ludności


48 967

Nr kierunkowy

+380-4849

Kod pocztowy

67700

Położenie na mapie obwodu odeskiego
Mapa konturowa obwodu odeskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Białogród nad Dniestrem”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, na dole znajduje się punkt z opisem „Białogród nad Dniestrem”
Ziemia46°11′N 30°20′E/46,183333 30,333333
Strona internetowa

Białogród nad Dniestrem (ukr. Білгород-Дністровський, Biłhorod-Dnistrowśkyj; hist. Akerman) – miasto w południowej Ukrainie, w obwodzie odeskim, 18 km od Morza Czarnego, siedziba administracyjna rejonu białogrodzkiego. W 2019 roku liczyło ok. 49 tys. mieszkańców[1]. Port nad Limanem Dniestru oraz ośrodek przemysłu spożywczego (głównie rybnego), materiałów budowlanych, meblarskiego i odzieżowego. W mieście działa muzeum etnograficzne ze znaleziskami archeologicznymi ze starożytnej kolonii Tyras, która znajdowała się na obszarze współczesnej miejscowości. Do zabytków architektury miasta należą m.in. dobrze zachowana twierdza z XV wieku z wieżami, bramami i cytadelą, otoczona murami o długości prawie 2 km, oraz odrestaurowany kościół ormiański zbudowany na przełomie XIV i XV wieku[2].

Historia

W ostatnich dziesięcioleciach VI wieku p.n.e. na prawym brzegu Limanu Dniestru, na terytorium współczesnego Białogrodu nad Dniestrem, została założona przez osadników z Miletu grecka kolonia Tyras[3]. Nazwa kolonii pochodziła od starogreckiej nazwy rzeki Dniestr. Według niektórych źródeł osada miała pierwotnie nazywać się Ophiousa. Początkowo było to niewielkie polis, którego gospodarka opierała się głównie na rolnictwie, a handel był nierozwinięty. Od IV do III wieku p.n.e. nastąpił rozwój miasta, powiększyło ono swój obszar i zostało umocnione. Wokół miasta zaczęły powstawać osady rolnicze. W IV wieku p.n.e. Tyras rozpoczęło emisję własnych monet i zaczęło nawiązywać szerokie kontakty handlowe. W połowie III wieku p.n.e. nastąpiło osłabienie ekonomiczne miasta. W latach 180–170 p.n.e. Tyras znalazło się w strefie wpływów państwa pontyjskiego. W połowie I wieku p.n.e. miasto zostało zniszczone przez trackich Getów. Od pierwszej połowy I wieku n.e. miasto było stopniowo odbudowywane pod zwierzchnictwem Rzymian. W II wieku n.e. w Tyras ustanowiono rzymski posterunek wojskowy i nadano szereg przywilejów dla miejscowych kupców, dzięki którym możliwy był dalszy rozwój miejscowości. W III wieku n.e. miasto zaczęło podupadać w związku z pogarszającą się kondycją Cesarstwa Rzymskiego, a prawdopodobnie ok. 240 roku n.e. zostało najechane i zniszczone przez Gotów[4].

Pomiędzy VIII a IX wiekiem słowiańskie plemiona Tywerców i Uliczów założyły gród Białogród, który przez Bizantyńczyków zwany był Lefkopolis, tj. „białym miastem”. W XII i XIII wieku miasto tymczasowo wchodziło w skład księstwa halicko-wołyńskiego. Od XIV do XV wieku miejscowość znajdowała się pod panowaniem genueńskim i nazywana była wówczas Moncastro. Genueńczycy rozpoczęli wznoszenie twierdzy. Na początku XV wieku miasto znalazło się pod panowaniem hospodarów mołdawskich i otrzymało nazwę Cetatea Albă, czyli ‘biała twierdza’. W XV wieku miasto było kilkukrotnie oblegane przez Turków i w 1484 roku zostało przez nich ostatecznie zdobyte, włączone do państwa osmańskiego i przemianowane na Akerman. Przez kolejne trzy stulecia miasto pozostawało pod władzą turecką. W czasie wojny rosyjsko-tureckiej w latach 1768–1774 oraz wojny rosyjsko-tureckiej w latach 1787–1792 Akerman był dwukrotnie zajmowany przez wojska rosyjskie w 1770 i 1789 roku, jednak w wyniku rozejmów pozostawał po stronie tureckiej. W 1812 roku zawarto traktat w Bukareszcie, który kończył wojnę rosyjsko-turecką w latach 1806–1812 i na jego mocy włączono Besarabię wraz Akermanem w granice Rosji[4].

W latach 1918–1940 miasto pod nazwą Cetatea Albă wchodziło w skład Rumunii. W czasie II wojny światowej w połowie 1940 roku miejscowość została włączona do Związku Radzieckiego i wraz z całym regionem Budziaku znalazła się w granicach Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. 7 sierpnia 1940 roku miasto zostało ustanowione stolicą nowo utworzonego obwodu akermańskiego. 7 grudnia tegoż roku przeniesiono siedzibę administracyjną obwodu do Izmaiłu i przemianowano jednostkę na obwód izmailski. Od 5 lipca 1941 roku do 22 sierpnia 1944 roku miasto zajęte było przez wojska rumuńsko-niemieckie. 9 sierpnia 1944 roku, dwa tygodnie przed zajęciem miasta przez wojska radzieckie, władze radzieckie podjęły decyzję o zmianie jego nazwy z Akerman na Białogród nad Dniestrem[4].

Galeria

Miasta partnerskie

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2019 року. Киів: Державна служба статистики України, 2019, s. 54. ISBN 978-966-8459-82-5.
  2. ↑ Bilhorod-Dnistrovskyi. Encyclopedia of Ukraine. [dostęp 2020-02-22]. (ang.).
  3. ↑ Białogród nad Dniestrem, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-05-06].
  4. 1 2 3 Історія міст і сіл Української РСР. Одеська область. T. 16. Київ: Головна редакція Української радянської енциклопедїї Академії наук УРСР, 1969, s. 283–294.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.