2 Brygada Kawalerii Narodowej
Historia
Państwo

 I Rzeczpospolita

Sformowanie

1789

Dowódcy
Pierwszy

Paweł Biernacki

Organizacja
Dyslokacja

patrz: stanowiska

Rodzaj wojsk

Wojska lądowe

Podległość

Dywizja Wielkopolska

Trębacz i żołnierz Brygady Wielkopolskiej

2 Brygada Kawalerii Narodowej (2 Wielkopolska) – brygada jazdy koronnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Utworzona 30 listopada 1789 z 1 Wielkopolskiej Brygady Kawalerii Narodowej[1] brygadiera Pawła Biernackiego, a jej chorągwiom nadano numery od 13 do 24[2]. Cały czas formalnie należała do Dywizji Wielkopolskiej. Proces rozbudowy i translokacji poszczególnych chorągwi trwał wiele następnych miesięcy[3].

2 Wielkopolską Brygadą KN pisarz polny koronny Kazimierz Rzewuski w raporcie z 9 VIII 1791 podsumował następująco[4]:

Wszelkie błędy i niedokładności, które zastaie w Brygadzie 2-giej Dyw. Wielkopol. najwięcej pochodzą z opieszałości Sztabu y nieprzytomności IchMci Sztab Officerów ztąd przyczyna Opieszałości i niedokładności Służby, nieładu i nieporządku gospodarstwa y Kassi, przestępstw y wykroczeń Podkomendnych. Panowie Majorowie ustannie za urlopami, które podług Woli przeciągają. Świadkiem IP Major Zaborowski, który nieprzytomny niemeldował się gdzie się znajduje y za czyim Urlaupem, nie wiedzieć nawet, kiedy go się spodziewać można. Przytomni zaś nie dokładnie zatrudniają się swymi Dywizyami.

Wiosną 1792 roku, w przededniu wojny z Rosją uzyskała swój najwyższy rozwój organizacyjny i liczyła etatowo 1818 ludzi, a faktycznie 1754[5].

Brygada w 1792 liczyła 1748 „głów” i 1748 koni[6]. W 1794 roku w marcu liczyła 1254 „głów” i 1181 koni, w maju 1309 „głów” i 1181 koni a we wrześniu 1147 „głów” i 977 koni[6].

Stanowiska

Walki brygady

Brygada brała udział w walkach w czasie wojny w obronie Konstytucji 3 maja m.in. w potyczce pod Dubnikami (5 szwadronów) i bitwie pod Dubienką[3]. Walczyła też w insurekcji kościuszkowskiej.

Bitwy i potyczki[1]:

Żołnierze brygady

Do jesieni 1789 roku sztab brygad składały się z brygadiera, vicebrygadiera, kwatermistrza, audytora i adiutanta. Nowo uchwalony etat poszerzał sztab brygady o trzech majorów i adiutanta. Zgodnie z prawem ustanowionym 9 października 1789 roku brygadier, vicebrygadier i major mieli być wybierani przez króla spośród przedstawionych mu przez Komisję Wojskową w połowie osób zgodnie ze starszeństwem i zdatnością ze służby czynnej i w połowie spośród rotmistrzów z kawalerii narodowej i rodaków wracających ze służby zagranicznej. Pozostałych oficerów sztabu fortragował brygadier[7].

Komendanci:[8]

Przypisy

Bibliografia

  • Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
  • Konstanty Górski: Historya jazdy polskiej. Kraków: Spółka wydawnicza Polska, 1894.
  • Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki: Oficerowie Rzeczypospolitej Obojga Narodów 1717-1794. T.1: Oficerowie wojska koronnego, cz.1: Sztaby i kawaleria. Kraków: Księgarnia Akademicka. Wydawnictwo Naukowe, 2002. ISBN 83-71-88-500-8.
  • Tomasz Ciesielski: Jazda koronna i Wielkiego Księstwa Litewskiego autoramentu narodowego armii Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1717-1776. W: Aleksander Smoliński[red.]: Do szarży marsz, marsz... Studia z dziejów kawalerii. T.1. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2010. ISBN 978-83-231-2567-9.
  • Maciej Trąbski: Kawaleria autoramentu narodowego armii Rzeczypospolitej Obojga narodów w epoce stanisławowskiej. Lata 1775-1794. W: Aleksander Smoliński[red.]: Do szarży marsz, marsz... Studia z dziejów kawalerii. T.2. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012. ISBN 978-83-231-2783-3.
  • Leonard Ratajczyk, Jerzy Teodorczyk: Wojsko powstania kościuszkowskiego w oczach współczesnych malarzy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07090-3.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.