Pracuj w kulturze^[3]

Projekt Pracuj w kulturze powstał w odpowiedzi na potrzebę wyodrębnienia specyficznego obszaru na rynku zatrudnienia, jakim jest praca w sektorze kultury. Projekt ten jest miejscem łączącym profesjonalistów branży kulturalnej.

Audycje Kulturalne^[4]

Audycje Kulturalne są kontynuacją i rozwinięciem projektu eNCeK Radio, zainaugurowanego w październiku 2014 roku. Organizatorem medium pozostaje Narodowe Centrum Kultury, a jego redaktorem naczelnym – Marek Horodniczy. Audycje Kulturalne zapraszają inne rozgłośnie radiowe do emitowania swoich materiałów – jest to darmowe (po zaakceptowaniu warunków licencji).

Konwersja Cyfrowa Domów Kultury

16 kwietnia 2021 r. Narodowe Centrum Kultury uruchomiło nabór do konkursu grantowego w ramach projektu pn. Konwersja cyfrowa domów kultury. Celem projektu, wspierającego lokalne instytucje kultury, którego budżet przekracza 31 mln zł, jest wyposażenie domów, centrów i ośrodków kultury w kompetencje i umiejętności w zakresie wykorzystywania narzędzi cyfrowych oraz zakup sprzętu i infrastruktury informatycznej niezbędnych do prowadzenia online i/lub w formie cyfrowej działań edukacyjnych i animacyjnych dla lokalnych społeczności.

Konwersja cyfrowa domów kultury to projekt o charakterze systemowym, finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Projekt na charakter konkursowy i składa się z dwóch komponentów:

1. kompleksowego programu szkoleniowego i wsparcia tutorów cyfrowych, które obejmą wszystkie samorządowe instytucje kultury zakwalifikowane do udziału w Konwersji cyfrowej DK,
2. indywidualnych grantów dla poszczególnych instytucji
   1. zakup sprzętu komputerowego, akcesoriów, sprzętu do przeprowadzania transmisji on-line (audio-video, nagłośnieniowego);
   2. zakup elementów wyposażenia cyfrowego sal multimedialnych / sal AR (projektory, ekrany, rzutniki multimedialne, urządzenia audio, oprogramowanie), do realizacji streamingów on-line, realizacji TV i innych działań multimedialnych (np. wyświetlanie wizualizacji, mapping itp.), studiów nagrań, radiowych, lektorskich, podcastowych;
   3. zakup oprogramowania i licencji;
   4. pokrycie kosztów dostosowania realizowanych działań do potrzeb osób z niepełnosprawnościami: zakup sprzętu (pętle indukcyjne itp.), przygotowanie ścieżek edukacyjnych dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności, filmów w PJM/SJM/SKOGN, udostępnienie stron www / aplikacji.
   5. dodatkowe szkolenia, wynikające ze specyficznych potrzeb danej instytucji i podejmowanych przez nią działań, o ile nie zostaną one uwzględnione w obligatoryjnym programie szkoleniowym, za którego organizację odpowiada Narodowe Centrum Kultury^[5].

EUFONIE – Międzynarodowy Festiwal Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej^[6]

Ideą Festiwalu jest przedstawienie dorobku kulturowego Europy Środkowo-Wschodniej. Program Festiwalu jest wielowątkowy, zróżnicowany tematycznie i formalnie – od klasyki po muzykę współczesną i młodych kompozytorów, od dzieł symfonicznych po ambitną muzykę popularną, folk i eksperymentalną elektronikę.

Pierwsza edycja Festiwalu odbyła się w dn. 23 listopada – 1 grudnia 2018 w Warszawie. Festiwal przyciągnął ponad 7000 słuchaczy. Sale koncertowe, w których miały miejsce wydarzenia festiwalowe to:Teatr Wielki – Opera Narodowa, Filharmonia Narodowa w Warszawie, Teatr Polski im. Arnolda Szyfmana, Teatr WARSawy, Muzeum Kolekcji im. Jana Pawła II. Podczas Festiwalu zorganizowano również dwudniową Międzynarodową Konferencję Muzykologiczną na Wydziale Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego w Pałacu Tyszkiewiczów-Potockich. Przez dziewięć dni w pięciu salach odbyło się 11 koncertów. I Międzynarodowy Festiwal Muzyki Europy Środkowo-Wschodniej EUFONIE zorganizowano w ramach obchodów stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości.

Druga edycja festiwalu odbyła się w dniach 15 – 23 listopada 2019 w Warszawie. Koncerty odbył się w Filharmonii Narodowej, Klubie Hybrydy, bazylice Najświętszego Serca Jezusowego, Zamku Królewskim w Warszawie, Muzeum Kolekcji im. Jana Pawła II, Teatrze Palladium i bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela. Podczas festiwalu mogliśmy usłyszeć m.in.: Davida Krakauera, chór Collegium Musicale, AUKSO – Orkiestrę Kameralną Miasta Tychy,  Jana Frycza, Adama Struga z zespołem Monodia Polska, Leticię Moreno, Francesco Tristano, I, CULTURE Orchestra i wielu innych artystów.

Trzecia edycja festiwalu, planowana na listopad 2020 r., została odwołana ze względu na pandemię i przełożona na 2021 r.

Ojczysty – dodaj do ulubionych^[7]

Kampania społeczno-edukacyjna „Ojczysty – dodaj do ulubionych” ma przypominać o roli i miejscu języka ojczystego w życiu Polaków; ma przyczynić się do podnoszenia świadomości językowej, do ugruntowania poczucia, że polszczyzna jest tworzona przez każdego użytkownika i że to każdy z nas jest za nią odpowiedzialny. Język jest wartością samą w sobie, jest wspólnym dobrem, dlatego wszyscy powinniśmy o niego dbać.

Kampania „Ojczysty – dodaj do ulubionych” została zainaugurowana 20 lutego 2012, podczas konferencji prasowej w warszawskiej Galerii „Kordegarda”, w przeddzień Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego.

Kultura – Interwencje^[8]

Celem strategicznym programu Kultura – Interwencje jest tworzenie warunków dla wzmacniania tożsamości i uczestnictwa w kulturze na poziomie regionalnym, lokalnym i krajowym poprzez finansowe wsparcie realizacji projektów upowszechniających dorobek kultury i zwiększających obecność kultury w życiu społecznym.

Koncepcja programu jest oparta na założeniu, że uczestnictwo w kulturze sprzyja podnoszeniu kompetencji społeczeństwa, tworzeniu warunków do rozwijania aktywności twórczej i przygotowaniu obywateli do aktywnego udziału w różnych formach życia społecznego.

O wsparcie w ramach programu Kultura – Interwencje ubiegać mogą się zarówno samorządowe instytucje kultury (z wyłączeniem instytucji współprowadzonych przez Ministra oraz jednostki samorządu terytorialnego^[9]), jak i organizacje pozarządowe.

Rozwój infrastruktury kultury – Infrastruktura Domów Kultury^[10]

Celem priorytetu jest zapewnienie optymalnych warunków dla działalności domów i ośrodków kultury oraz centrów kultury i sztuki w zakresie edukacji kulturalnej i animacji kultury poprzez modernizację i rozbudowę ich infrastruktury.

Zwracamy uwagę, iż w naborze 2014 obowiązują nowe zasady sporządzania preliminarzy.

Dom Kultury Plus^[11]

Program Dom Kultury+ realizowany jest zgodnie z założeniami Paktu dla Kultury. Organizatorem programu jest Narodowe Centrum Kultury.

Celem działań podejmowanych w ramach programu jest poszerzenie dostępu do kultury, stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi współpracy, komunikacji, pobudzenie aktywności obywatelskiej w przestrzeni kultury, wykreowanie warunków sprzyjających nowoczesnej edukacji kulturalnej i artystycznej.

Zgodnie z założeniami modelowy dom kultury powinien:

• posiadać umiejętność budowy strategii rozwoju i funkcjonowania w oparciu o analizę lokalnej sytuacji społeczno-ekonomicznej,
• być aktywnym uczestnikiem życia społecznego w danej gminie,
• stwarzać możliwości wielostronnej edukacji kulturalnej,
• być otwartym na wszystkie grupy społeczne,
• kształcić postawy aktywnego uczestnictwa w kulturze,
• angażować artystów w życie kulturalne społeczności lokalnych,
• integrować społeczności lokalne za pomocą działań kulturalnych,
• przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu i jego skutkom,
• przyczyniać się do rozwoju gminy,
• być moderatorem dialogu w społeczności lokalnej,
• budować postawy otwartości i tolerancji.

Kadra Kultury^[12]

Program Kadra Kultury stwarza możliwości podnoszenia kompetencji kadry zarządzającej oraz przygotowania specjalistów pod kierunkiem polskich i zagranicznych ekspertów tak, aby nowocześnie zarządzane placówki, stały się centrami lokalnej aktywności twórczej otwartymi na potrzeby coraz bardziej wymagających odbiorców.

Cele programu:

• promowanie nowoczesnych standardów zarządzania instytucjami kultury,
• wsparcie rozwoju kompetencji zarządczych pracowników sektora kultury,
• stymulowanie międzynarodowej współpracy kulturalnej,
• wspieranie procesu ewolucji sektora kultury w Polsce,
• włączanie kultury do działań o charakterze społeczno-gospodarczym.

Elementy programu:

• Szkolenia,
• Międzynarodowy projekt szkoleniowy,
• Kursy kwalifikacyjne,
• Doradztwo,
• Pracuj w kulturze.

Program powstał w oparciu o standardy wypracowane podczas realizacji funkcjonującego w latach 2003-2009 programu Polskie regiony w europejskiej przestrzeni kulturowej, w ramach którego przeszkolono blisko 4000 pracowników sektora kultury. Narodowe Centrum Kultury jako pierwsza instytucja w Polsce została objęta patronatem Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w zakresie szkoleń dotyczących instrumentów strukturalnych UE.

Wschód Kultury^[13]

Wschód Kultury to nowa forma współpracy kulturalnej miast Polski Wschodniej z krajami Partnerstwa Wschodniego. Po raz pierwszy na taką skalę trzy miasta – Białystok, Lublin, Rzeszów odkrywają nowe możliwości współdziałania środowisk na rzecz obiegu kultury ponad granicami, wymiany artystycznej i kulturalnej, mobilności artystów i dzieł. Projekt powstał dzięki zaangażowaniu środowisk twórczych i samorządów wschodniej Polski, Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu oraz Narodowego Centrum Kultury.

Kultura Współczesna^[14]

Kwartalnik „Kultura Współczesna. Teorie. Interpretacje. Praktyka” wydawany jest nieprzerwanie od 1993 roku – najpierw przez Instytut Kultury, a od 2003 roku przez Narodowe Centrum Kultury. W 2005 roku pismo stało się forum Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego.

Poświęcone jest najbardziej aktualnym zagadnieniom z obszaru kultury i nauk o kulturze. Pismo zachowując status kwartalnika naukowego o wyraźnym kulturoznawczym rodowodzie, wpisującego się w najbardziej aktualne debaty poświęcone kulturze, naukom o kulturze, jak również zjawiskom około kulturowym, jest otwarte na inne środowiska kulturo- i opiniotwórcze w kraju i za granicą, pragnie być forum wymiany myśli i dyskusji wykraczających poza Akademię.

Na mapie polskich czasopism naukowych poświęconych kulturze „Kultura Współczesna” sytuuje się między „Przeglądem Kulturoznawczym” a „Kulturą Popularną”.

Polsko-Ukraińska Wymiana Młodzieży^[15]

Program Narodowego Centrum Kultury współfinansujący projekty obejmujące pobyt grup młodzieży ukraińskiej w Polsce lub pobyt na Ukrainie młodzieży polskiej. Na przykład stypendium „Gaude Polonia”, na warunkach którego uczestnicy przebywają w Polsce przez sześć miesięcy i otrzymują miesięczne stypendium^[16].

Celem wymiany jest przyczynienie się do zmiany nastawienia wobec siebie obu społeczeństw poprzez wytworzenie wspólnoty historycznej oraz wspólnoty współczesnych celów i zadań, jakie stoją przed Polską i Ukrainą.

Program projektu zakłada konieczność poruszenia na spotkaniach polsko-ukraińskich zagadnień z zakresu historia lokalnej, kultury danego regionu oraz języka polskiego i ukraińskiego.

Projekt adresowany jest do szkół, samorządowych instytucji kultury i organizacji pozarządowych.

Kultura Dostępna^[17]

„Kultura Dostępna” to systemowe rozwiązanie, które ma służyć niwelowaniu barier kompetencyjnych, finansowych, szczególnie dla grup narażonych na wykluczenie – to program wdrażany przez Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu od 2015 r. Jego realizacja ma na celu intensyfikowanie i poszerzanie wachlarza inicjatyw ograniczających przeszkody w dostępie do kultury oraz uświadamiających potrzebę uczestnictwa w niej.

Zebrane w kompletny katalog działania całego resortu, podległych mu instytucji oraz samorządowych instytucji kultury skupiają w jednym miejscu inicjatywy kierowane do różnych grup społecznych. Wszystkie działania programowe zakładają współpracę ponadinstytucjonalną i międzysektorową, przy jednoczesnym tworzeniu ogólnopolskiej sieci partnerów działających na rzecz udostępniania dóbr kultury oraz informacji o tanich i darmowych wydarzeniach kulturalnych.

W ramach programu NCK realizuje dwa projekty:

• Portal kulturadostepna.pl to prosta w obsłudze wyszukiwarka darmowych i niedrogich wydarzeń kulturalnych w całej Polsce. Oprócz niej serwis zawiera listę ciekawych miejsc, zabytków i instytucji kultury oraz bazę linków do legalnych zasobów kultury on-line.
• Projekt „Kultura dostępna w kinach” umożliwia szerokiej publiczności dostęp do nowych i docenianych polskich filmów. Projekcje odbywają się w każdy czwartek o godz. 18:00 w kinach na terenie całej Polski. Cena biletu to 10 zł.

Archi-przygody^[18]

Program zakresu edukacji architektonicznej stworzony dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Stanowi propozycję przeprowadzenia zajęć o tematyce przybliżającej rozumienie pojęcia architektura, a także wprowadzającej w kulturę życia.

Główne założenia programu skupiają się wokół:

• sensorycznego nabywania przez dzieci świadomości przestrzeni, w której się poruszają i którą zamieszkują,
• kształtowania w dzieciach zrozumienia procesu projektowania i realizacji budowli
• oraz docenienie tradycji architektonicznych.

Cele jakie stawia przed sobą nasz program to rozwijanie u dzieci wrażliwości estetycznej, promowanie świadomości społecznej, rozbudzanie ciekawości poznawczej dzieci, propagowanie twórczego myślenia, nabywanie kompetencji językowych i komunikacyjnych poprzez poszerzanie słownictwa w zakresie dotyczącym architektury.

Bardzo Młoda Kultura^[19]

Celem wieloletniego programu realizowanego w ramach Paktu dla Kultury przez Narodowe Centrum Kultury jest budowanie systemowych rozwiązań wzmacniających stymulowanie kreatywności i edukacji kulturowej przez 16 podmiotów wyłonionych w drodze konkursu – po jednym z każdego województwa. Do ich zadań należy:

• identyfikacja instytucji i organizacji zajmujących się edukacją kulturową w regionie oraz opis zasobów i ograniczeń dla rozwijania praktyk w zakresie edukacji kulturowej i artystycznej w regionie;
• prowadzenie działalności szkoleniowej, wzmacniającej kompetencje edukatorów i nauczycieli oraz rozwijanie systemów i źródeł informacji z których będą mogli korzystać poszukujący wartościowych inicjatyw i aktywności w zakresie edukacji kulturowej i artystycznej;
• przygotowywanie otwartych konkursów, poprzez które finansowane będą w ramach województwa przedsięwzięcia edukacyjne realizowane wspólnie przez instytucje i organizacje reprezentujące oświatę i kulturę;
• tworzenie sieci współpracy pomiędzy osobami zatrudnionymi w instytucjach i organizacjach kulturalnych i oświatowych oraz przedstawicielami organizacji pozarządowych.

Każdy z wnioskodawców będzie mógł ubiegać się o dotację w wysokości od 300 do 900 tysięcy złotych na trzyletni okres realizacji programu, a także wsparcie organizacyjne i merytoryczne od powołanego przez NCK zespołu zajmującego się obsługą programu. W ramach programu odbywają się doroczne spotkania wszystkich beneficjentów, w trakcie których dzielą się doświadczeniami i poszukują wspólnie rozwiązań.

Program Stypendialny Mi­ni­stra Kul­tu­ry Gaude Polonia^[22]

Program stypendialny Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu prowadzony przez Narodowe Centrum Kultury przeznaczony dla młodych twórców kultury oraz tłumaczy literatury polskiej z krajów Europy Środkowowschodniej, w pierwszej kolejności z Białorusi i Ukrainy.

Zadaniem programu jest zbudowanie płaszczyzny zrozumienia i dobrych kontaktów na gruncie współpracy kulturalnej pomiędzy Polską a jej bliskimi sąsiadami. Gaude Polonia ma także przybliżyć współczesną kulturę polską oraz doskonalić warsztat twórczy pod opieką uznanych polskich twórców.

Pobyt w Pol­sce ma umoż­li­wić sty­pen­dy­stom po­zna­nie współ­cze­snej kul­tu­ry pol­skiej oraz do­sko­na­le­nie warsz­ta­tu twór­cze­go pod opie­ką uzna­nych twór­ców oraz in­sty­tu­cji w naj­więk­szych i naj­waż­niej­szych ośrod­kach kul­tu­ry pol­skiej.

O pół­rocz­ne sty­pen­dium w Pol­sce mogą ubie­gać się twór­cy re­pre­zen­tu­ją­cy na­stę­pu­ją­ce dzie­dzi­ny:

• film,
• fotografia,
• konserwacja zabytków,
• literatura/przekład,
• muzyka,
• sztuki wizualne,
• teatr,
• krytyka sztuki, teatru i filmu.

Program Stypendialny Młoda Polska^[23]

Program Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu przeznaczony jest dla młodych polskich artystów (do 35 roku życia), któ­rzy mają w swoim do­rob­ku wy­bit­ne osią­gnię­cia w dzie­dzi­nie sztu­ki, którą upra­wia­ją (mu­zy­ka, film, fo­to­gra­fia, sztu­ki wi­zu­al­ne, teatr, ta­niec, li­te­ra­tu­ra, kry­ty­ka ar­ty­stycz­na).

Stypendia mogą być przeznaczone na realizację konkretnych projektów artystycznych, studia za granicą oraz zakup instrumentów.

Sty­pen­dia w Pro­gra­mie Młoda Pol­ska przy­zna­wa­ne są w dro­dze kon­kur­su. Zgod­nie z wa­run­ka­mi for­mal­ny­mi Pro­gra­mu mak­sy­mal­na kwota sty­pen­dium wy­no­si 50 000 zł brut­to. Pro­gram jest re­ali­zo­wa­ny od 2004 r.; co­rocz­nie wspie­ra ok. 70 mło­dych ar­ty­stów.