Polish heraldry is typical to the Polish nobility/szlachta, which has its origins in Middle Ages knights/warriors clans that provided military support to the king, dukes or overlords.
Exceptions apart, all Polish families belonging to the same noble rod/clan used/use the same coat of arms. The Polish original word herb makes reference to the clan as well to the coat of arms at the same time.
Polish heraldry
Traditionally, Polish noble families/rody refer to people that share common roots or consanguinity; later, it also included further kinship. Some think the Polish clan does not mean consanguinity nor territoriality, as do the Scottish clan, but only membership in the same knight/warrior group (or a brotherhood of knights). For that reason, there are hundreds of different families in the same clan and all of them were/are entitled to use the same coat of arms. However, in regards to consanguinity, the matter is far from settled, and the question matters because of historiographical concern to discover the origins of the privileged status by membership in the knights' clan. In the year 1244, Bolesław, Duke of Masovia, identified members of the knights' clan as members of a genealogia:
"I received my good servitors [Raciborz and Albert] from the land of [Great] Poland, and from the clan [genealogia] called Jelito, with my well-disposed knowledge [i.e., consent and encouragement] and the cry [vocitatio], [that is], the godło, [by the name of] Nagody, and I established them in the said land of mine, Masovia, [on the military tenure described elsewhere in the charter]."
The documentation regarding Raciborz and Albert's tenure is the earliest surviving of the use of the clan name and cry defining the honorable status of Polish knights. The names of knightly genealogiae only came to be associated with heraldic devices later in the Middle Ages and in the early modern period. The Polish clan name and cry ritualized the ius militare, i.e., the power to command an army; and they had been used some time before 1244 to define knightly status.[1] Nevertheless, in daily life, (from the 17th to the 20th century), the sense of belonging to a family predominated. This is indicated by the organization of most of Polish armorial, which are arranged by specific families and not by coat of arms.
It is known that a sense of belonging and attachment to the clan crest lineage existed in the old Polish consciousness and had survived from the Middle Ages, but it was probably more ceremonial and symbolic than "everyday".
Especially since there were fairly frequent instances, particularly among the poorer nobility in the 19th century, of accidentally (and sometimes deliberately) identifying themselves with various coat of arms to the heraldry offices of the partitioning countries. In this way, members of a single family sometimes formally became members of various coats of arms.[2] Also in those times, magnate families and some middle landowners families obtained titles (prince, count, baron) and their own coats of arms, (variations of their original herb), from the partitioning monarchies, the French empire, the pope and other kingdoms.[3]
Polish coat of arms have an own name, usually coming from its old war cry or the drawing.
List
The coats of arms are listed under their most popular name, which is followed by their alternate names in brackets.
A
- Abdank (Awdaniec, Abdanek, Białkotka, Buczacki, Habdank, Łękawa, Skuba, Wiszowaty)
- Abgarowicz
- Achinger (Aichinger, Ajchigier)
- Agryppa
- Aksak
- Alabanda (Alba-luna, Bielina, Koniowaszyja)
- Alemani (Alameni, Allemani)
- Allan
- Amadej (Amadejowa, Hemadejowa, Orłek bez ogona)
- Antoniewicz (Bołoz)
- Awdaniec
- Azewoja
- Azulewicz
- Ancuta
B
- Bajbuza
- Batorsag (Own coat of arms, originating from Hungary)
- Bełty
- Bes
- Beztrwogi
- Białynia (Bialina, Bielina)
- Biberstein (Bibersztein, Bibersztajn, Bibersztyn, Bieberstein, Momot)
- Bielawa
- Bielina
- Bieńkowski (Korwin variation)
- Biliński (Sas variation)Bielecki
- Bogdanowicz
- Bogoria or Bogorya
- Bogusz
- Bojcza (Boycza, Modzele, Piasnicza)
- Bończa (Głoworożec, Jednorożec, Tomaszewski)
- Boreyko
- Bożawola
- Bożezdarz
- Brama
- Brochwicz (Jeleń, Opole)
- Brodzic
- Bronic (Jelec, Łopot)
- Bronisław
- Brzuska
C
- Casafranca (Kazafranka)
- Celejów
- Chlibkiewicz
- Cholewa
- Chłędowski
- Chomąto (Pantera)
- Choryński (Chory, Chorynski, Chorinský, Chorinsky, Chorinská)
- Chyliński
- Cielątkowa (Kucza)
- Cieleski
- Ciężosił
- Ciołek (Biała)
- Czarlinski coat of arms (Sowa)
- Czartoryski
- Czarnowron (Ślepowron variation Czarnowron)
- Czewoja (Czawa, Łzawia, Łzawa)
D
E
- Eberc
- Erbs
F
- Fąferek
- Felsztyński
- Fiedler
- Fornalski
- Frycz
G
- Garczyński (Sas variation)
- Gąska (Budzisz, Paparona)
- Giejsz
- Geysztor
- Gierałt (Ciecierza, Cietrzew, Osmoróg, Rogów)
- Ginwiłł (Ginwił)
- Glaubicz (Carpio, Glajbicz, Glaubitz, Glubos, Gluboz, Gloubus, Glawbz, Karp)
- Gliński
- Gniazdowski
- Godziemba (Godzięba, Godzięby)
- Goły (Goły, Goły)
- Gondek (Gądek, Gondekowa)
- Gozdawa (Gozdowa, Gzdow, Gozdzie, Smora)
- Górski (Doliwa, Motyl, Rave)
- Grabie (Chlewiotki, Grabia, Graby, Kocina, Leśniowie)
- Grabowiec
- Groty
- Gruszowski
- Gryf (Swoboda, Świeboda)
- Grzebyk
- Gryzima (Gryżyna, Lupus)
- Grzymała
- Gutak
- Gutowski
- Gwiazdy
- Gwiaździcz
H
I
- Iwanowski (Rogala variation)
J
- Jabłonowski
- Jakimowicz
- Janina (Pole w polu)
- Januszkiewicz
- Jasieńczyk (Jasieniec, Jasiona, Klucz)
- Jastrzębiec (Bolesta, Boleścic, Dymowski, Kamiona, Ludbrza, Łazęki, Nagóra, Zarasy, Mystkowski)
- Jaślin
- Jaworski (Dubik) coat of arms (Koźlarogi, Koźlerogi, Nagody)
- Jednorożec
- Jelita
- Jezierza (Jeziora)
- Jeż
- Junosza (Baran, Junoszyc)
- Juńczyk (Junczyk, Iunczyk)
K
- Kacmajor
- Kalinowa
- Kamecki (Ślepowron variation Kamecki)
- Caminschi
- Karnas (Karnakoewski, Karnish, Rákóczi)
- Kemlada (Kiemlada, Kimlada, Grabowski)
- Kierdeja (Kierdejowa), (Kiedrowski), (Kiedrowicz)
- Kietlicz (Kiczka, Kyczka, Kitschka)
- Klamry
- Kolakowski
- Komar
- Konderski (Konderski, Konder, Kondek)
- Kopacz (Skrzydło, Topacz)
- Kopaszyna (Czeluść, Kopasina, Poruba, Zawotuł)
- Korab (Korabczyk, Korabczyce, Korabiów)
- Korczak (Wręby)
- Kornic (Błogosław hospody, Kornicz, Kurnicz)
- Korsak
- Korwin (Corvus, Corvinus, Corvin, Kruk, Bujno, Ślepowron odmiana (variation) Korwin)
- Korybut
- Korzbok (Korbog, Korcbok, Kurczbach)
- Kos (Koss)
- Kościesza (Kościerza, Strzegomia, Strzegonia)
- Kot Morski
- Kotwica (Strumberg)
- Kotwicz (Ćwieki, Kotłicz, Kottwitz, Kotwic)
- Kownia (Koprynia, Kowinia, Równia, Skowina)
- Kozicki
- Krukowski
- Krutta
- Kruzer
- Krybelli
- Krydener
- Kryg
- Krygel
- Kryger
- Krygshaber
- Krygsztejn
- Krynicki (own COA of the Kobyzewicz-Krynicki noble family; granted in 1589).
- Kryszpin
- Krzywda
- Księżyc
- Kuksz
- Kulakowski
- Kur (Kur Biały)
- Kur II (Kur Czarny)
- Kurowski
- Kusza
- Kuszaba (Bychawa, Kuczaba, Parzyca, Rakwicz)
L
- Lachnicki
- Larysza (Borysowie, Gleżyn, Laryssa)
- Leliwa
- Leszczyc (Bróg, Brożek, Brożyna, Laska, Laski, Wyszowie)
- Leszewski / Liszewski Coat of Arms, Knights, Nobles
- Lewalt
- Lewart (Walny, Wali-uszy)
- (Liczbinskich
- Limanowski (Limanowa, Lwow)
- Lis (Lisowie, Mzura, Strempacz, Orzi-Orzi)
- Lubicz (luba)
- Lubomirski
Ł
M
N
- Nabram (Kłobuk, Nabra, Stańczowie, Waldorf)
- Nałęcz (Pomłość, Nałęcz – Jezioro)
- Napiwon (Awsłcy, Napiwie, Napiwoń, Napiwowie)
- Nieczaj (herb własny, odmiana Pobóg)
- Nieczuja (Cielech, Cielechy, Ostref, Ostrzew, Pień, Necznia)
- Niesobia (Krzywosąd, Słodziej, Złodzieje)
- Nowina (Złotogoleńczyk, Zawiasa)
- Nurseski coat of arms
- Nycz
O
- Odrowąż
- Odwaga (Mur Konopackich)
- Odyniec
- Ogończyk (Drogosław, Ogony, Powała, Sudkowicz)
- Oksza (Bradacica, Hoksza, Kołda)
- Oława (Oliwa)
- Orda
- Orla (Mściug, Opala, Opola, Saszor also Szaszor, Zapale)
- Osek
- Oskierka (lub Oskierko, herb własny, odmiana Murdelio)
- Ossorya (Ossolińczyk, Poświst, Szarza)
- Ostoja (Mościc)
- Ostroga
- Ostrogski
- Oszyk
- Owada (Ulina)
P
- Paprzyca
- Pelikan
- Piast Eagle (Orzeł Piastowski)
- Pierzchała (Kolumna, Colonna, Roch, Trzaska, Wiszowaty)
- Pilawa (Pilawa, Zet)
- Piłsudski
- Pniejnia (Cwalina, Karwowski)
- Pobóg (Pobodze, Pobożany)
- Pogonia (Borzezdarz, Zdarzbog)
- Pogoń Litewska
- Pogoń Ruska
- Pokorski
- Pomerzanin
- Pomian (Proporczyk)
- Poraj (Róża)
- Poronia
- Półkozic (Połukoza, Ośla Głowa)
- Pół Orła (Orlica, Paczko)
- Późniak
- Prawdzic (Prawda)
- Prus (MRUK, Słubica, Turzyna, Wagi, Wiskałła, Moszczenica, Ważanki, Wilcze Kosy, Napole, Nagody, Napora)
- Prus II Wilczekosy (Wilcze Kosy, Stubica, Falcastrum Lupinum)
- Prus III
- Przegonia
- Przeginia (Przegonia)
- Przerowa (Grotowie, Proporzec, Przyrowa)
- Przosna (Prozna)
- Przyjaciel
- Przykorwin (Korwin variation Przykorwin)
- Puchała (Sławęcin, Biała)
R
S
- Sandrecki (Ślepowron variation Sandrecki)
- Sas (Drag)
- Sas II
- Saszor (also Szaszor, alias Orla arms)
- Skarupski
- Skarzyna
- Sokola
- Sołtyk
- Smigelski
- Starykoń (Zaprzaniec)
- Starnberg (Sztembark)
- Starża Szołayski (Princely House of Starza Szolayski, Szołayski, Sołajski, Szołayscy, Szolayskich)
- Strzemię (Larysza, Ławszowa, Strepa, Zarosie)
- Suchekomnaty (Kownaty, Suchekownaty)
- Sulima
- Syrokomla
- Szaława (Salava)
- Szeliga
- Szembek
- Szreniawa
- Skupniewski
- Szymajnskí
Ś
T
- Tabaczynski
- Taczała (Żóraw)
- Tarnawa
- Terletsky
- Topór (Bipenn, Kołki, Starża, Wścieklica)
- Trąby (Brzezina)
- Trubecki (Trubeck)
- Trzaska (Biała, Lubiewo)
- Trestka
- Trzywdar
- Trzy Gwiazdy
- Trzy Kawki (Borch)
- Tracewski
U
- Urbanski[4]
W
- Wadwicz
- Waga
- Walkiewicz
- Warnia (Borewa, Rak)
- Wąż (Wężyk, Zachórz, Zatorz)
- Wczele (Łębno, Pczelicz, Szachownica)
- Wejher (Skarzyna, Skarżyna, Pomerzanin, Weicher, Weiher)
- Wieniawa(Żubrza Głowa, Pierścina)
- Wielorad
- Wieruszowa
- Wierzbna
- Wilcza Głowa (Klejna)
- Wnorowski (Kościesza)
- Wukry
- Wysocki
- Wyssogota (Wyssogata, Wyskota, Wyszkota)
Z
Images of some Polish-Lithuanian clan coat of arms
- Herb Rzeczpospolitej Obojga Narodow
- Herb Abdank (Awdaniec)
- Herb Achinger
- Herb Aksak
- Herb Alabanda
- Herb Allan
- Herb Amadej
- Herb Antoniewicz
- Herb Azulewicz
- Herb Bajbuza
- Herb Bawola-Głowa
- Herb Belina
- Herb Bełty
- Herb Beztrwogi
- Herb Biberstein
- Herb Boenisch
- Herb Bogorya (Bogoria)
- Herb Bogoria, odmiana II
- Herb Bogusz
- Herb Bojcza
- Herb Boncza
- Herb Borch (Trzy-Kawki, Trzy-Kruki)
- Herb Boreyko
- Herb Bożawola
- Herb Brama
- Herb Brochwicz
- Herb Bronic
- Herb Brzuska
- Herb Chalecki
- Herb Charyton
- Herb Chłędowski
- Herb Chodkiewicz
- Herb Cholewa
- Herb Choryński
- Herb Cielątkowa
- Herb Cieleski
- Herb Ciężosił
- Herb Ciołek
- Herb Czartoryski (Pogoń Litewska odmiana)
- Herb Czewoja
- Herb Dąb
- Herb Dąbrowa
- Herb Dąbrowski (Dołęga odmiana)
- Herb Dębno
- Herb Dęboróg
- Herb Deszpot
- Herb Dołęga
- Herb Doliwa
- Herb Drogosław
- Herb Druck
- Herb Drużyna
- Herb Drya
- Herb Drya IV
- Herb Drzewica
- Herb Działosza
- Herb Dzik
- Herb Erbs
- Herb Essen
- Herb Estken
- Herb Felseis
- Herb Finke
- Herb Fleming
- Herb Fogelfeder
- Herb Fornalski
- Herb Fornalski (Orlica odm.)
- Herb Giejszt
- Herb Giejsztor
- Herb Giełgud
- Herb Gierałt
- Herb Ginwiłł
- Herb Glinski
- Herb Godziemba
- Herb Gozdawa (Dzierżoń, Dervan)
- Herb Gozdawa
- Herb Grabie
- Herb Groty
- Herb Gryf (Świeboda)
- Herb Gryf II (Pomerania)
- Herb Grzymała
- Herb Gutak
- Herb Gwiazdy
- Herb Gwiaździcz
- Herb Hejking
- Herb Hełm
- Herb Herburt
- Herb Hilchen
- Herb Hilzen
- Herb Hipocentaur
- Herb Hodyc
- Herb Hołownia
- Herb Hołownia II
- Herb Hornowski
- Herb Hozyusz
- Herb Husarzewski
- Herb Hutor
- Herb Jakimowicz
- Herb Janina
- Herb Jasieńczyk
- Herb Jastrzębiec
- Herb Jelita (Koźlarogi, Koźlerogi, Nagody)
- Herb Jeż
- Herb Jodzieszko
- Herb Junosza
- Herb Kalinowa
- Herb Karęga
- Herb Karnicki I
- Herb Karnicki II
- Herb Karp
- Herb Kierdeja
- Herb Klamry
- Herb Komar
- Herb Kopacz
- Herb Kopaszyna
- Herb Korab
- Herb Korczak
- Herb Korczyk
- Herb Kordysz
- Herb Korsak
- Herb Korwin (Ślepowron odmiana)
- Herb Korybut
- Herb Kościesza
- Herb Kostrowiec I
- Herb Kostrowiec II
- Herb Kot-Morski
- Herb Kotwica
- Herb Kotwicz
- Herb Kownia
- Herb Kozłowski
- Herb Krak (Druk, Kač)
- Herb Krak II (Druk, Kač)
- Herb Kronwald
- Herb Kruzer
- Herb Krynicki
- Herb Kryszpin
- Herb Krzywda
- Herb Księżyc
- Herb Kujk
- Herb Kulikowski
- Herb Kułak
- Herb Kur
- Herb Kur II
- Herb Kusza
- Herb Kuszaba
- Herb Łabędź (Dunin)
- Herb Lachnicki
- Herb Larysza
- Herb Leliwa
- Herb Leszczyc
- Herb Lis
- Herb Łodzia
- Herb Lubicz
- Herb Łuk
- Herb Mądrostki
- Herb Masalski ks. III
- Herb Miller
- Herb Mogiła
- Herb Nabram
- Herb Nałęcz
- Herb Nieczuja
- Herb Niesobia
- Herb Nowina
- Herb Odrowąż
- Herb Odwaga
- Herb Odyniec
- Herb Ogończyk
- Herb Oksza
- Herb Orda
- Herb Orla
- Herb Osek
- Herb Ossoliński (Topór)
- Herb Ossorya
- Herb Ostoja (medieval)
- Herb Ostoja
- Herb Ostroga
- Herb Ostrogski
- Herb Pernus (Sperun, Spyra)
- Herb Piast (Kołodziej)
- Herb Piast
- Herb Pierzchała (Sperski)
- Herb Pilawa
- Herb Piłsudski
- Herb Pobóg
- Herb Pogoń Litewska
- Herb Pogoń Ruska
- Herb Półkozic
- Herb Pomian
- Herb Poraj
- Herb Poronia
- Herb Pół Orła
- Herb Późniak
- Herb Prus I
- Herb Pus II (Wilczekosy)
- Herb Przegonia
- Herb Przerowa
- Herb Przyjaciel
- Herb Puchała
- Herb Radwan
- Herb Radzislaw
- Herb Radziwiłł (Trąby odmiana)
- Herb Rawicz
- Herb Roch III
- Herb Rogala
- Herb Rola
- Herb Rozmiar
- Herb Samson
- Herb Sapieha (Lis odmiana)
- Herb Sas
- Sas II
- Herb Siekierz
- Herb Skarbomierz
- Herb Ślepowron (Bujno, Korwin)
- Herb Sokoła
- Herb Sołtyk
- Herb Starykoń
- Herb Straszyński
- Herb Strzemię
- Herb Suchekomnaty
- Herb Sulima
- Herb Świąt
- Herb Świeńczyc
- Herb Świerczek
- Herb Świnka
- Herb Syrokomla
- Herb Szeliga
- Herb Szembek
- Herb Szreniawa
- Herb Tarnawa
- Herb Topór
- Herb Trąby
- Herb Trestka
- Herb Trójstrzał
- Herb Trzaska
- Herb Trzy-Gwiazdy
- Herb Trzywdar
- Herb Wadwicz
- Herb Waga
- Herb Warnia
- Herb Wąż
- Herb Wczele
- Herb Wieniawa
- Herb Wierzbna
- Herb Wilcza-Głowa
- Herb Wolf
- Herb Wysocki (Pierzchała/Ostoja)
- Herb Wyssogota
- Herb Zabawa
- Herb Zadora
- Herb Zagłoba
- Herb Zaremba
- Herb Zerwikaptur
- Herb Zetynian
- Herb Zgraja (Janina odmiana)
- Herb Zych (Záh)
- Herb Zychcki (Drzewica II)
- Prawdzic
Images of some personal coat of arms
- Duke of Masovia Janusz I of Warsaw (c.1340 – 1429)
- Prince Józef Antoni Poniatowski coat of arms as Marshal of France
- Alexandre Joseph Count Colonna-Walewski coat of arms of the French empire
- Lech Wałęsa personal granted coat of arms by the Kingdom of Sweden
See also
References
- ↑ Górecki 1992, pp. 183–185.
- ↑ "How the nobility was proved". www.szlachta.org. Archived from the original on 25 July 2008. Retrieved 14 January 2022.
- ↑ "Heydel-Mankoo's Guide to the Polish Aristocracy: The Titled Families of Poland". geocities.com. Archived from the original on 24 July 2009. Retrieved 14 January 2022.
- ↑ Nieczuja coat of arms
Bibliography
- Tadeusz Gajl, "Herby szlacheckie Rzeczypospolitej Obojga Narodow", Gdansk, 2003, ISBN 83-88595-12-1
- Polish Coats of Arms listing Archived 2006-11-08 at the Wayback Machine (Polish)
- Armorial
- J. Lyčkoŭski. "Belarusian Nobility Coats of Arms". (in English)
- Górecki, Piotr (1992), Economy, Society, and Lordship in Medieval Poland: 1100–1250, New York, NEW YORK: Holmes and Meier Publishers, Inc., ISBN 0-8419-1318-8, OCLC 25787903
External links
- Polish coats of arms - a full list of Polish coats of arms
- Herbarz szlachty Rzeczypospolitej - Polish noble families, coats of arms and pictures
- Herbarz – list of Polish coats of arms, black and white reproductions